
nambiolog
Biologiya fani o`qituvchilari uchun metodik yordam kanali.
Murojaat uchun:
@Qahramon_Niyozov
Internetdagi manzil:
http://nambiolog.zn.uz/
https://mover.uz/channel/biolog/
Rasmiy bot:
https://t.me/nambiolog_bot
Muhokama:
https://t.me/nambiolog_group
#biokimyo
#genetika
🔤
🔤
🔤
🔤
🔤
🔤
🔤
🔤
✅
Albinizm
— irsiy kasallik bo‘lib, u organizmda
melanin
pigmenti sintezining buzilishi natijasida yuzaga keladi. Melanin pigmenti teri, soch va ko‘zning rangini belgilaydi. Ushbu pigmentning hosil bo‘lishi
tirozin
aminokislotasining oksidlanishi va polimerlanishi orqali amalga oshadi. Albinizmning biokimyoviy asosi aynan shu jarayonlarda fermentlarning yetishmovchiligi yoki faoliyati buzilishi bilan bog‘liqdir.
🔵
Melanin biosintezi
Melanin hosil bo‘lishi tirozin aminokislotasidan boshlanadi. Bu jarayon bosqichma-bosqich amalga oshadi:
😀
Tirozin → DOFA
(3,4-digidroksifenilalanin)
☄️
bu bosqich
tirozinaza
fermenti orqali sodir bo‘ladi.
😅
DOFA → DOFA-kinon → eumelanin
(qora va jigarrang pigment)
yoki
feomelanin
(sariq va qizil pigment)
hosil qiladi.
Shu jarayonlarda asosiy kalit ferment bu —
tirozinaza
hisoblanadi.
🔵
Albinizmning biokimyoviy sabablari
Albinizmning asosiy biokimyoviy sababi —
tirozinaza fermentining genetik defekti
yoki uning faoliyatining yo‘qligidir. Bunday holatda:
✅
Tirozin → DOFA → DOFA-kinon
reaksiyalari sodir bo‘lmaydi.
✅
Natijada melanin sintezi to‘xtaydi.
✅
Pigment hosil bo‘lmagani uchun teri, soch va ko‘zda oq yoki juda och rang kuzatiladi.
Ba’zi hollarda albinizm
tirozin tashuvchi oqsillar, DOFA oksidazalari
yoki
melanosomal oqsillarning
nuqsonlari bilan bog‘liq bo‘lishi ham mumkin.
🔵
Biokimyoviy oqibatlar
🔘
Melanin
nafaqat terining rangi, balki ultrabinafsha nurlardan himoya qilishda ham muhim ahamiyatga ega. Albinizmda melanin yo‘qligi sababli:
✅
Teri hujayralari ultrabinafsha nurlariga sezgir bo‘lib qoladi.
✅
DNK shikastlanishi tez-tez sodir bo‘ladi, bu esa teri saratoni xavfini oshiradi.
✅
Ko‘z to‘qimalari pigment yetishmovchiligi sababli yorug‘likni yutolmaydi, natijada
nistagm
(ko‘z olmalarning ixtiyorsiz, ritmik, takrorlanuvchi harakatlari)
,
fotofobiya
(ko‘zlarning yorug‘likka nisbatan ortiqcha sezuvchanligi)
, ko‘rish qobiliyatining pasayishi kuzatiladi.
🔵
Genetik asoslar
Albinizm
autosoma-retsessiv
yo‘l bilan irsiylanadi. Bu kasallikning bir necha turlari mavjud:
🧬
OCA1
(Oculocutaneous albinism type 1)
— tirozinaza genidagi nuqson.
🧬
OCA2, OCA3, OCA4
— melanin sintezida ishtirok etuvchi boshqa oqsillarning mutatsiyasi bilan bog‘liq.
👁
Oftalmik albinizm
(
ocular albinism
)
— asosan ko‘z pigmentatsiyasi buzilishi bilan namoyon bo‘ladi.
📱
@
nambiolog
kanaliga a'zo bo`ling :
https://t.me/joinchat/AAAAAENOp8mJirabTXVsew
🟢
🔤
🔤
🔤
🔤
🔤
✅
😴
🔤
🔤
🔤
🔼
Ilm izlagan yuksaladi, maqsad qo‘ygan erishadi
🔼
📚
📖
@
nambiolog
📖
📚
📱
@
nambiolog
kanaliga a'zo bo`ling :
https://t.me/joinchat/AAAAAENOp8mJirabTXVsew
27.Ushbu rasmda qaysi jarayon tasvirlangan?
👇
👇
👇
👇
👇
👇
26.Ushbu rasmda qaysi jarayon tasvirlangan?
👇
👇
👇
👇
👇
👇