Dr. Mamajanova Azizaxon

Хаётда реалист бўлинг, аммо дуолариргизда эмас!
Танишинг, мен хурмат қиладиган устозларимдан бири врач невролог-иммунолог К.А. Шляпников. Шу инсонни олдида очный ўқиш учун росса харакат қилдим, ўхшамади деб турганимда, Аллох шу докторни ўзини Ўзбекистонга обкелтириб қўйди.
Мана бугун Шляпниковнинг консультацияларида бирга иштирок этиб ўтирибман. Аллохга шукур!
Сиз хам дуоларингизни ўз қаричингиз билан ўлчаманг, сўрайверинг! Чунки сўраганингиз Ал-Қодир!

Бир беморим ҳикояси
Биринчи марта келганида жуда оғир ҳолатда эди: болалигидан руҳий босимда улғайган, ота-онадан эрта айрилган, оиласидаги генетик хавф эса жуда юқори бўлган. "Бобом, отам 50 ёшга етмасдан, амаким эса 48 ёшда oбширный инфарктдан вафот этишган, онам 36 ёшида кўкрак саратонидан кўз олдимда вафот этди"дейди. 30 ёшидан кейин эса унинг аҳволи кескин ёмонлашиб кетган.
У менга ҳолатини шундай тарзда тушунтирди:
"Эрталаб ўримдан тура олмасдим, деворни ушлаб юрардим, энергиям йўқолиб кетарди. Невроз, кучли депрессия, фобиялар, бош айланиши, ўзимни зомбидек ҳис қиламан, менга ким нима деяпти тушунмайман, кўчага чиқсам ўзимни йўқотиб хушимдан кетиб қолардим, уйда эса ёлғиз қолишдан қўрқардим— деди у.
Аёлда ОКР — Обсессив-компульсив бузилиш кузатилган.
(ташвиш/тревога билан боғлиқ руҳий ҳолат)
30 дан ортиқ консультацияга борган, 8 та психотерапевтга кўринган, лекин ҳаммаси унга:
“Сиз яхши экансиз, асабийлашманг, психологга боринг”, — деган жавобни берган.
2 марта ЭКО қилганидан кейин эса ҳолати янада оғирлашган: қони қуюқлашиб, яллиғланиш кучайган, асаб тизими издан чиққан.
Текширувлардан сўнг мен унга танасидаги муаммоларнинг ҳақиқий сабабини тушунтириб бердим.Биз протоколни туздик ва у унга қатъий амал қилди.Вакт ўтгач, назоратга келганда у қувонч билан:
"Ҳолатим 50% га яхшиланди", — деди.
Кейинги босқичда эса натижалар янада равшанлашди:
Невроз 80% га камайди..
У менга шундай ҳам деди:
"Бу йиллаб кутган натижам эди".
Шу жараён давомида у бир муҳим ҳақиқатни англади:
— агар у масъулиятни ўзи олмаса, ҳеч бир доктор уни тўлиқ соғайтира олмайди!
Шунинг учун у қаттиқ қарор қилдим, “Танамни ўзим тиклашга ўргаман. Ўзимга ёрдам бераман”, — деди.
Кейин у ўзини ўрганди, организмни ўрганди, ҳаётни ўрганди. Протоколларга риоя қилганидан сўнг тўлиқ тиклана бошлади. Стресс қандай ишлашини, гормонлар/цикллар қандай таъсир қилиши, иммун тизимининг реакцияларини тўлиқ тушуниб олди.
Бир пайтлар докторлардан жавоб кутган бемор эди. Бугун эса: организмни айрим шифокорлардан ҳам яхшироқ тушуна олади. Айниқса метаболик цепочкалар/цикллар хақида мен билан тенг баравар дискуссия олиб борганда жудда хайрон қолдим.
Мен учун эса бу — шифокор сифатидаги энг катта мукофот.
📌
видеода шу пациентим билан кечган суҳбатимиз ёзилган.

Oшқозонингиз овқат ҳазм қилишга қанча вақт сарфлайди?
Сиз бирор марта ўйлаб кўрганмисиз, нега бир тушликдан кейин кучга тўласиз, бошқасидан кейин эса оғирлик ҳис қилиб ухлагингиз келади?
Сабаби озиқ-овқатларнинг ошқозонда қанча вақт туриши ва бир-бири билан қандай уйғунлашиши ҳазм жараёнига тўғридан-тўғри таъсир қилади.
1. Маҳсулотларнинг ҳазм бўлиш вақтлари
👇
✔️
Сув, шарбат, бульон каби енгил ичимликлар тахминан
15–30 дақиқада
ҳазм бўлади.
✔️
Бодринг, помидор, цитрус мевалар, олма, узум каби хом сабзавот ва мевалар
30–40 дақиқа
туради.
✔️
Крахмалли сабзавотлар (қайнатилган сабзи, картошка, брокколи)
40–50 дақиқа.
✔️
Ёғсиз балиқ ва денгиз маҳсулотлари тахминан
45–60 дақиқа.
✔️
Гуруч, гречка, сут ва нордон сут маҳсулотлари
1,5–2 соат
атрофида ҳазм бўлади.
✔️
Парранда гўшти
2–3 соатга
бориши мумкин.
✔️
Дуккаклилар, ёнғоқлар ва уруғлар
2,5–3,5 соат.
✔️
Қаттиқ пишлоқ
4–5 соат.
✔️
Қизил ва ёғли гўшт маҳсулотлари эса
4–7 соатгача
туриши мумкин.
Озуқа моддаларининг тўлиқ ўзлашиши ичакларда 1–3 кун давом этади.
2.Ҳазмга таъсир қилувчи омиллар
👇
—
Углеводлар тез, оқсиллар ўртача, ёғлар эса секин ҳазм бўлади
.
—
Иссиқ ва майдаланган овқат хом ёки катта бўлакларга қараганда тезроқ ҳазм бўлади
. Шунинг учун пюре еганда ўзингизни енгил ҳис қиласиз.
—
Совуқ овқат ошқозондан тез ўтса-да, базан ичакларда ноқулайлик келтириши мумкин.
—
Эрталаб ҳазм тез, кечқурун эса секинроқ ишлайди.
Шунинг учун тунда оғир овқат еб, “ҳали ҳам ҳазм бўлмаяпти” деб юрамиз.
—
Тез ҳазм бўладиган ва оғир таомларни аралаштириш
(масалан, гўштдан кейин мева) ачиш ва безовталикка олиб келиши мумкин.
3. Овқатдан кейинги оғирликни олдини олиш учун қоидалар
:
Мевани алоҳида ейинг.
Улар жуда тез ҳазм бўлади. Шунинг учун овқатдан 30–40 дақиқа олдин ёки 40 дақиқа кейин истеъмол қилиш энг тўғри усул.
Оқсилни крахмал билан аралаштирманг.
Оқсил кислота муҳитида, крахмал эса ишқорий муҳитда ҳазм бўлади. Бирлашса, муҳит нейтраллашиб, оғирлашув ва ачиш пайдо қилади.
Крахмалларни бир-бирига қўшманг.
Картошка билан нон ёки гуруч билан макарон каби комбинациялар ошқозонга ортиқча юк беради.
Турли хил оқсилларни аралаштирманг.
Гўшт, тухум, пишлоқ, дуккаклилар — ҳар бири учун алоҳида фермент талаб қилишини унутманг.
Ёғлар ҳазмни секинлаштиради.
Бироқ улар фойдали. Фақат миқдорни меъёрда ушлаш керак, чунки ёғлар ошқозон шираси ажралишини секинлаштириб, оқсилларнинг ҳазм бўлишини чўзади.
Овқатланишда онгли ёндашув ҳазм жараёнини тезлаштиради, енгилликни таъминлайди ва кун давомида энергия сақланишига ёрдам беради
👌
https://t.me/endokrinolog_preventAge

Медионда “Анемия + ОАК” номли жонли семинар ўтказяпман, дуо қилинглар хаммаси яхши ўтсин
🫶🏼

Шифохонадаги унутилмас учрашув
​Яқинда опамни операция килдириш учун ётқизганимда, палатада ётган бир аёл билан танишдим. Ростини айтсам, бундай ҳолатдаги беморни биринчи марта кўришим эди.
​Аёлнинг аҳволи жуда оғир эди:
​
Телефон овози, енгил шовқинларга хам
дарҳол
судорги (қалтираш)
берарди. Опам телефонда гаплашганида, аёл шу заҳоти қийшайиб кетди.
​Уни бу ҳолат 3 ярим ойдан бери кийнаб келган. Бош оғриғи, овозга чидамсизлик, кейин эса қалтирашлар бошланган.
​
Тошкентда профессорлар даволашган. Катта дозада "Сибазон" уколи ва томчи дори олган, аҳволи яхшиланган, лекин бироздан кейин икки баравар ёмонлашиб, умуман юролмай қолган. Биз борганимизда бир жойда ётиб қолган эди, оёқлари юрмай қўйипти.
Қалтираш бошланганда эса атрофга ёқимсиз аммиак ҳиди тарқаларкан. Аёлнинг ўзи буни "зардоб ҳиди" деб изоҳлади. Терлаб жудаям ёқимсиз ҳид таратарди.
​Оғир ҳолатидан чарчаган 6 ёшли ўғли: "Она, чарчадим. Ўрнингизга мен касал бўлай, шунда сиз доим ёнимда бўлардингиз", дегани юрагимни эзди
💔
Диққатни тортган нуқта, ҳазмга қийналиб тинмай кекирганда хам тушликка лағмон егани бўлди.
​Аёлнинг аҳволига жиддий сабаб бўлган жиҳатлардан бири — парҳез йўқлиги эди.
Парҳез қилмаяпсизларми? Шакар, ун маҳсулотлари чекловдами? Деб сўрадим.
— Йўқ, бизга ҳеч ким ҳеч нарса демади. Лағмон, сомса, ширинликларни кунда еб ётибман, — деди аёл.
​Мен шунда қатъий айтдим: "Ундай бўлса, сизга ҳеч ким ёрдам бера олмайди!"
​Аёлда жигар билан боғлиқ муаммолар бор эди. Врачлар хим препаратларни котта дозада беришган, лекин шунга яраша жигар ва буйракни поддержка қилишимаган. Айнан шу муаммолар шовқинга чидамсизликка, қон босими ошишига, ҳатто варикозга ҳам сабаб бўлган.
​Аёлнинг организми, айниқса, судорги пайтида:
​Мияни энергия билан таъминлашга уринади.
​Бунинг учун мушак оқсили бўлган BCAA (тармоқланган занжирли аминокислоталар)ни ишлатади.
​Нотўғри овқатланиш — бу жараённи бузади, чунки организмда энергия манбаи бўлмиш глюкозага эҳтиёж ортади, ҳазм бўлмаган овқат эса жигарни зўриқтиради.
​Мен доим айтаман:
​
"Уруш пайтида душман қўлига қурол берманг. Даволаниш вақтида нотўғри овқатлансангиз — душман қўлига қурол тутқазган бўласиз."
​Энг самарали даволаш усуллари ҳам, энг яхши профессорларнинг муолажалари ҳам, агар бемор овқатланишга эътибор бермаса, фойдасиздир!
​ Қуйидагилардан парҳез қилиш лозим.
👇
​Оқ ун маҳсулотлари (высший сорт ундаги нон, лағмон, сомса, хамир овқатлар)
​Шакар ва ширинликлар (барча турдаги), консервантлар,
Транс ёғлар (воспалениени кучайтиради)
​Сут маҳсулотлари (айрим ҳолларда) + айнан сизга тушмайдиган озиқ-овқатлар.
​Бу маҳсулотлар организмдаги яллиғланишни кучайтиради, ҳазм тизими ва жигарни ортиқча зўриқтиради. Жигар "зарарланган" ҳолатда эса, ҳеч қандай дори тўлиқ самара бермайди, шуни унутманг!
Постни яқинларингизга юбориб қўйинг, фойдали бўлади!
https://t.me/endokrinolog_preventAge

Оқ сочлар нега пайдо бўлади?
Сочнинг ранги
меланин
моддасига боғлиқ. Бу пигмент соч фолликуллари ичидаги махсус ҳужайралар —
меланоцитлар
томонидан ишлаб чиқарилади. Ва қачонки меланоцитлар фаолияти секинлашса ёки тўхтаса, соч меланинсиз ўсади ва
оқ тусда
кўринади.
Соч оқаришининг асосий сабаблари
1️⃣
Генетика
Сизнинг организмингиз қайси ёшда оқаришни бошлаши аввало ирсий омилларга боғлиқ. Агар ота-онангиз эрта оқарган бўлса, сизда ҳам эрта оқариш эҳтимоли юқори.
2️⃣
Оксидатив стресс
Кундалик стресс, уйқусизлик, нотўғри овқатланиш организмда эркин радикалларни кўпайтириб, меланоцитларга зарар етказади. Бу эрта оқаришнинг энг асосий сабабларидан бири.
3️⃣
Витамин ва минерал етишмовчилиги
👉
В12
👉
Д витамини
👉
Фолат
👉
Мис (Cu)
👉
Темир
Етишмовчилик меланин синтезини сусайтиради.
4️⃣
Аутоиммун касалликлар
Алопеция ареата, витилиго каби ҳолатлар меланоцитларга таъсир қилиб, ўчоқ-ўчоқ бўлиб оқаришга олиб келиши мумкин.
5️⃣
Гормонал ўзгаришлар
Қалқонсимон без фаолиятининг бузилиши (гипо- ёки гипертиреоз) ҳам ҳам эрта оқлашга сабаб бўлиши мумкин.
Оқаришни тўхтатиб бўладими?
✔️
Агар сабаб
витамин етишмовчилиги
, гормонал ёки метаболик бузилиш бўлса — даволаш орқали қисман тиклаш мумкин.
❌
Лекин
ирсий ва ёшга оид оқлаш
қайта тикланмайди — бу табиий жараён.
💡
Профилактика ва тавсиялар
• Балансланган овқатланиш: тухум, балиқ, кўкатлар, творог, сыр (яъни оқсил/ёғ/клетчатка/қийин углеводларнинг уйғунлиги)
• Стрессни бошқариш (нафас машқлари, юриш, 7–8 соат уйқу). Афсуски, нафас машқлари энг кам бажариладиган, ишонишмайдиган метод. Аммо амалда қўллаб юрадиганлар билишади буни стресс пайтидаги эффектини
👌🏻
• Қон тахлиллари: В12, Д витамини, темир, ферритин, оқсил кўрсаткичлари.
• Зарарли одатлардан қочиш: тамаки, спирт меланинни камайтиради
• Сочни кучли кимёвий таъсирлардан асраш: агрессив бўёқлар, утюжоклар.
Оксидатив стрессни камайтирувчи озиқ-овқатлар: Голубика, черника, шпинат, брокколи, анор ва кўк чой.
Пост фойдали бўлган бўлса яқинларингизга юбориб қўйинг
✈️
https://t.me/endokrinolog_preventAge

Анор қадимдан шифобахш мева сифатида қадрланган.
Қуръон Каримда ҳам шундай дейилган:
“Бас! Роббингизнинг қайси неъматларинт ёлғон дея олурсиз? У иккисининг ичида ҳам (жаннат меваси) хурмо ва анор бор.”
(Ар-Раҳмон, 67-68)
Одатда биз анор пўстини ташлаб юбориб, фақат уруғини еймиз.
Аммо биласизми —
энг шифобахш қисми айнан пўстида!
Анор пўстининг таркиби:
• феноллар (пуникалагин, кофе кислотаси)
• флавоноидлар (лютеолин, кемпферол, кверцетин)
• эллаготанинлар — кучли антибактериал таъсир
• минераллар: калий, кальций, фосфор, магний
• танинлар (дубиль моддалар)
💪
Исботланган фойдали таъсирлари:
• микроб ва паразитларга қарши
• яллиғланишни камайтиради
• антиоксидант ва саратонига қарши таъсир
• қонни тозалайди ва босимни пасайтиради
• диабетда қондаги ёғ ва қанд миқдорини меъёрга келтиради
• терини ёшартириб, коллаген ишлаб чиқилишини рағбатлантиради
Анорнинг
пўсти —унинг энг кучли қисми.
Тадқиқотлар кўрсатишича, анор сувига нисбатан
пўстида антиоксидант моддалар энг кўп
.
Шунингдек, унинг
антибактериал таъсири
ҳам юқори даражада исботланган.
Қандли диабет (2-тур) билан оғриган беморларда анор пўсти экстракти
қондаги липид миқдорини яхшилайди
ва
артериал босимни пасайтиради
.
Шунингдек, у
қанд даражасини барқарорлаштириш
да ҳам ёрдам беради, гарчи аниқ механизми ҳали тўлиқ ўрганилмаган бўлса-да.
Анор
шунингдек
ракга қарши ва терини ёшартирувчи восита хисобланади.
Анор пўсти экстракти коллагенни бузувчи ферментнинг ишлаб чиқарилишини тўхтатади.
Натижада, теридаги коллаген сақланиб қолади ва
қариш жараёни секинлашади
.
Бундан ташқари, у
проколлаген (I тур)
ҳосил бўлишини рағбатлантиради – бу эса терининг қайта тикланишига ва ёш ҳолатда сақланишига ёрдам беради.
Ишлатилиши оддий: пўстини қуритиб қайнатиб сувини ичасиз ( ичингиз аввалдан қотса эҳтиёт бўласиз)
Анор пўсти — табиий антибиотик, антиоксидант ва глистга қарши восита!
Шунинг учун энди анор еганда,
пўстини ташлаб юборманг, чунки у арзон, табиий ва жуда фойдали восита.
https://t.me/endokrinolog_preventAge

Холецистит – нега аёлларда кўпроқ учрайди?
Холецистит – бу ўт пуфагининг яллиғланиш касаллиги
бўлиб, бугунги кунда жуда кенг тарқалган. Айниқса, ўрта ва катта ёшли аёлларда эркакларга нисбатан
3–8 баробар кўпроқ
учрайди. Нега aynan аёллар кўпроқ хавф остида?
Бу ҳолат аёллар организмига хос бўлган физиологик ўзгаришлар билан боғлиқ:
1⃣
Ҳомиладорлик даврида, ўт пуфаги табиий равишда сиқилиб туради ва натижада сафро эркин чиқолмай, димланиб қолиши мумкин.
2⃣
Гормонал ўзгаришлар (прогестерон, эстроген) ўт пуфагининг фаолиятини сустлаштиради. Бу ҳомиладорликда ҳам, климакс даврида ҳам кузатилади.
3⃣
Қаттиқ парҳезлар ёки тўсатдан вазн йўқотиш – ўт пуфаги моторикасининг бузилишига сабаб бўлади.
Холецистит кўпинча ўт йўллари яллиғланиши билан бирга кечади. Бундай пайтда қуйидаги аломатлар кузатилади:
⚠️
Ўнг юқори қорин қисмида оғриқ, баъзан елкага ёки белга тарқалади;
⚠️
Кўнгил айниши ва қусиш;
⚠️
Базан иситма кўтарилиши;
⚠️
Оғриқ одатдаги “ўт хуружи”га қараганда узоқроқ давом этади.
Холецистит турлари:
1.
Ўткир
- белгилари кескин бошланади, бир неча кун ичида ривожланади.
2.
Сурункали
- аста-секин кечади, белгилар кам намоён бўлади.
Шунингдек, бу касаллик тош пайдо бўлиши (калкулёз), йиринг тўпланиши (флегмоноз) ёки тўқима ўлиши (гангреноз) каби оғир шаклларда ҳам кечиши мумкин.
Агар ўзингизни ҳимоя қилмоқчи бўлсангиз, қуйидагиларга эътибор беринг:
✅
Парҳез – жуда ёғли, қовурилган, аччиқ таомлар, газли ичимликлар ва кофеинни чеклаш;
✅
Вазнни назорат қилиш – кескин вазн ташлаш ёки ортиқча озиш касалликка олиб келиши мумкин;
✅
Мунтазам УЗИ текшируви – айниқса хавф гуруҳидаги аёллар учун муҳим.
Агар
қориннинг ўнг юқори қисминидаги оғриқ узоқ давом этса, кўнгил айниши, иситма ёки оғирлик ҳис қилинса –
буни кечиктирмасдан шифокорга маълум қилиш керак!Вақтида берилган ёрдам – кўплаб жиддий асоратларнинг олдини олади.
Саломатлик – энг катта бойлик. Унга эътиборли бўлинг ва бу маълумотни яқинларингиз билан бўлишинг!
😊
https://t.me/endokrinolog_preventAge