Мұсылман естеліктері

📌
Бауырға күлімсірей қараудың
артықшылығы
Әбу Заррдан келген хадисте Аллаһ елшісі ﷺ айтады:
«Бауырыңа жымиып, күлімсіре қарауың – садақа»[1].
Имам Мухаммад әл-Мубәракфури (1353 һ.ж., Аллаһ оны рақымына алсын) осы хадиске түсіндірме беріп айтады:
«Яғни, бауырыңмен жолыққанда күлімсірегенің үшін [Аллаһ жолында] садақа бергеніңе сауап алғаның сияқты сауапқа ие боласың»[2].
Имам Ибн Бәттал (449 һ.ж., Аллаһ оны рақымына бөлесін) айтады:
«Адамдармен жымия және жылышырайлықпен жүздесу пайғамбарлар мінездерінің бірі болып табылады. Сонымен қатар, ол тәкәппарлықтың терісі және достық пен қарым-қатынасты күшейтетін бірден-бір себеп»[3].
_____________________
[1] Тирмизи 1956-хадис
[2] Мубәракфури تحفة الأحوذي кітабы 6-том 75-бет
[3] Ибн Бәттал شرح صحيح البخاري кітабы 5-том, 193-бет
————————————
🌐
https://t.me/muslimsnotes

Құран оқудың артықшылықтары
Аллаһ Тағала айтады:
﴿ إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ ﴾
«
Аллаһтың Кітабы Құранды [лайықты түрде] оқитын, намазды да
кемеліне жеткізіп орындайтын, сондай-ақ Біз ризық-несібе ретінде берген нығметтеріміздің бір бөлігін ізгілік жолында жасырын яки жария түрде жұмсайтындар мүлдем шығынға ұшырамайтын берекелі саудаға үміт арта алады» [1].
Айша анамыз (Аллаһ одан разы болсын) жеткізген хадисте Аллаһ Елшісі ﷺ былай деген:
«Құранды шебер дәрежесінде оқитын мүмін құрметті де, ізгі елші періштелермен бірге болады.
Ал Құранды оқу оған ауыр болғанына қарамастан, тілі кідіріп болса да оқыған адамға екі есе сауап жазылады» [2].
Уқбә ибн Ғамир (Аллаһ одан разы болсын) жеткізген хадисте Пайғамбарымыз ﷺ айтады
:
«Сендерден біреуің мешітке барып, Аллаһтың Кітабынан екі аят үйреніп не оқыса, бұл оған екі түйеге қол жеткізгеннен де қайырлы. Үш аят
—
үш түйеден қайырлы, төрт аят
—
төрт түйеден қайырлы, әрі қарай да дәл солай: аят саны қанша болса, сонша түйеден де артық әрі қайырлы болады» [3].
Абдулла ибн Масғудтан (Аллаһ одан разы болсын): Аллаһ Елшісі ﷺ айтады:
«Кімде-кім Аллаһтың Кітабы Құраннан бір әріп оқыса, ол үшін бір жақсылық жасағанның сауабы жазылады. Ал бір жақсылық [Аллаһтың құзырында] он есе болып саналады.
Мен «Әлиф-Ләм-Мим» дегенді бір әріп деп есептемеймін. Алайда «Әлиф» бір әріп, «Ләм» бөлек әріп, ал «Мим» деген өзінше бір әріп болып
есептеледі» [4].
Ә
бу Умәмә (Аллаһ одан разы болсын) жеткізген хадисте Аллаһ елшісі ﷺ айтады:
«Құран оқыңдар. Себебі Құран Қиямет күні өз иелеріне (оны көп оқып, амал еткендерге) шапағатшы болып келеді» [5].
Осман ибн Аффән (Аллаһ одан разы болсын) жеткізген хадисте Аллаһ елшісі ﷺ айтады:
«Сендердің ең жақсыларың
—
Құранды үйреніп, оны өзгеге үйреткендерің»[6].
Атақты сахабалардың бірі Хаббәб ибн Әрат (37 һ.ж.; Аллаһ одан разы болсын) айтады:
«Қолыңнан келгенше Раббың Аллаһқа жақында. Бірақ (есіңде болсын), Оған Оның сөзі Құраннан сүйіктірек ешбір амалмен жақындай алмайсың» [7].
__________________
[1] Фатыр сүресі, 29-аят
[2] Бухари 4937, Муслим 798
[3] Муслим 803
[4] Тирмизи 2910
[5] Муслим 804
[6] Муслим 5027
[7] Ибн Әби Шәйбә «المصنف» кітабы 30089 (6-том,136-бет), Әжурри «الشريعة» кітабы 148 (69-бет)
@muslimsnotes

Денсаулық нығметі
Расында, адам баласы өз бойындағы нығметтерге бір сәт үңілсе, Аллаһ Тағала оларды санап тауысу мүмкін болмайтын дәрежеде бергенін аңғарады. Құран-Кәрімде Раббымыз былай деген:
﴿وَإِن تَعُدُّوا۟ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ لَا تُحۡصُوهَا﴾
«Егер Аллаһтың нығметтерін есептесеңдер, санына жете алмайсыңдар» [1],
﴿وَأَسۡبَغَ عَلَیۡكُمۡ نِعَمَهُۥ ظَـٰهِرَةࣰ وَبَاطِنَةࣰۗ﴾
«Ол сендерге жария да, жасырын да нығметтерін молынан берді» [2].
Міне, осындай шексіз нығметтердің ішіндегі ең асылының бірі — денсаулық нығметі. Аллаһ Елшісі ﷺ бұл нығметтің қадірі өте жоғары екенін былай айтып өткен:
«Тақуалы жан үшін байлықтың өзі айып емес. Алайда тақуалы адамға денсаулық — байлықтан да қайырлы. Ал көңілдің тоқ, жанның жайлы болуы — Аллаһтың нығметтерінен» [3].
Денсаулық — сау адамның басына кигізілген тәж секілді: оның құнын көбіне тек дертке шалдыққан жан ғана терең сезінеді. Сондықтан арамызда ұзақ уақыт бойы деннің саулығына үйреніп, осы ұлы нығмет үшін Аллаһқа лайықты түрде шүкір етпей, тіпті оны бар деп сезінбей қалатын пенделер де аз емес.
Пайғамбарымыз ﷺ былай деген:
«Екі нығмет бар: адамдардың көбі ол екеуінің қадірін толық аңғармай, пайдасыз істерге жұмсап, ақырында зиян көруде. Олар – денсаулық пен бос уақыт» .[4]
Ақиқатында, адам баласы бір сырқатқа шалдыққанда, оған тіршіліктің шырағы солғын тартады: кешегі жеңіл көрінген істер ауырлап, бұрынғыдай толық атқару қиынға соғады. Көңіл жүдеп, жан қиналады. Сонда ғана адам денсаулықтың — өмірдің сәні ғана емес, тіршіліктің тұтқасы екенін шынайы ұғады. Тіпті байлыққа көмілгендердің өздері де дені сау жандарға қызыға қарайды.
Атақты жас сахабалардың бірі Қабиса ибн Зуәйб (87 һ.ж.; Аллаһ одан разы болсын) былай дейді:
«Біз халифа Абдуль-Мәлик ибн Мәруән өлім аузында жатқан кезінде бөлменің ар жағынан: “Ей, амандық иелері (сырқатқа шалдықпаған жандар)! Осы нығметтің ешбірін де аз санап, кемсітуші болмаңдар!” — деп үн қатқанын еститін едік. Бұл сөз тіпті сарайдың сыртынан да естілетін еді» [5].
Сондықтан да Пайғамбармыз ﷺ:
«Кімде-кім таңын өз отбасы, үйі, елінде қауіпсіз, дені сау, бір күндік несібесі бар күйде қарсы алса, оған бүкіл дүние берілгендей саналады»,
—
деген [6].
Сол үшін де Қазақта «Адамның [иманынан кейінгі] ең басты байлығы – денсаулық» деп бекер айтылмаған.
_________________
[1] Нахл сүресі,18-аят
[2] Луқман сүресі, 20-аят
[3] Убәйд ибн Муәзден (Аллаһ одан разы болсын): Ибн Мәжә 2141, Ахмад 23628
[4] Абдулла ибн Аббастан (Аллаһ әкесі екеуінен разы болсын): Бухари 6412
[5] Әбул-Хасан Мәдәини «التعازي» кітабы, 96-бет
[6] Убәйдулла ибн Михсаннан (Аллаһ одан разы болсын): Тирмизи 2346, Ибн Мәжә 4141
@muslimsnotes

Білім жолындағы сабыр мен табандылық
Имам Яхия ибн Әби Касир (129 һ.ж.; Аллаһ оны рақымына алсын) айтқан:
“Білімге дене рақатымен қол жеткізу мүмкін емес”
[1].
Шариғи білім — мұсылман адамды биік дәрежелерге жеткізетін әрі жәннатқа апарар ұлы амал. Алайда, оған қол жеткізу жеңілдікпен, рақатқа бөленіп отырумен жүзеге аспайды. Білім талап еткен адам күш салып, шаршап, табандылық танытуы керек.
[1] Муслим 612
@muslimsnotes

Шариғи білім ізденудің артықшылықтары
Аллаһ Тағала айтады:
قُلۡ هَلۡ یَسۡتَوِی ٱلَّذِینَ یَعۡلَمُونَ وَٱلَّذِینَ لَا یَعۡلَمُونَۗ إِنَّمَا یَتَذَكَّرُ أُو۟لُوا۟ ٱلۡأَلۡبَـٰبِ
«Айт: Білетіндер мен білмейтіндер тең бе?! Сөзсіз, тек ақыл иелері ғана ой жүгіртіп, ғибрат алады» [1].
Әбу Дәрдә (Аллаһ одан разы болсын) жеткізген хадисте Аллаһ Елшісі ﷺ айтады:
«Кімде-кім білім талап етіп жолға шықса, Аллаһ оған жәннатқа жеткізер жолды жеңілдетеді.
Періштелер білім талап еткен адамға разы болып, қанаттарын жаяды.
Аспанда және жерде болғандардың барлығы, тіпті суда жүрген балықтар да ғалым үшін Аллаһтан күнәларын кешіруін сұрайды.
Ғалымның [білімсіз] ғибадат етушіден артықшылығы − толған айдың басқа жұлдыздардың алдындағы артықшылығындай.
Расында, ғалымдар – пайғамбарлардың мұрагерлері. Ал пайғамбарлар динар да, дирһам да мұраға қалдырмаған, олар тек білімді ғана мұраға қалдырды.
Сондықтан кім сол білімге қол жеткізсе, сөзсіз мол үлеске ие болады» [2].
Ардақты сахаба Сафуән ибн Ассәл (Аллаһ одан разы болсын) айтады:
«Мен Пайғамбарға ﷺ мешітке бардым. Ол өзінің қызыл жолақ жамылғысына сүйеніп отырған еді. Мен:
“Уа, Аллаһтың Елшісі! Мен білім ізденіп келдім”, – дедім.
Ол:
“Қош келдің, білім іздеуші! Расында, білім талап еткен адамды періштелер қоршап, оны қанаттарымен көлеңкелейді. Кейін олар бірінің үстіне бірі мінген күйде жер бетінен көк аспанның ең төменгі қабатына дейін көтеріледі.
Бұл — сол адамның білім талап қылып жүргеніне деген сүйіспеншіліктерінен»,
– деді» [3].
[1] Зумәр сүресі, 9-аят
[2] Абу Дәуд (3641), Тирмизи (2682), Ибн Мәжа (223), Ахмад (21715)
[3] Табәрани (7347)
@muslimsnotes

Имам Раби ибн Һади Умейрді – Аллаһ оны мейіріміне алсын – жоқтау
Мың төрт жүз қырық жетінің
Мұхаррам айы он бесте
Рабиғ бин Һәди Мәдхәли
Абызым кетті келмеске.
Тау шөгіп, болды төмпешік,
Амалым қанша сенбеске?!
Тынысы оның біткенмен
Қалдырған ізін өлмеске!
Тағы бір туым жығылды,
Алмас жүз қылыш - алдаспан!
Ту емей еді немене?!
Әлбәни солай мөр басқан!
Алдаспан емей немене?!
Сұсынан небір "ер" қашқан.
Жалғанға қылыш үйіріп,
Тісімен хаққа жармасқан.
Тағы бір жұлдыз құлады
Мыңдарға болған шамшырақ.
Кеудені кернеп ащы өксік,
Жегідей жеуде сан сұрақ.
Төбемде шатыр тесіліп,
Су ақты тамшы тамшылап.
Қорғаным құлап жел жақтан,
Дағуатым қалды қансырап.
Қорғауды хақты ұран қып,
Бойында барда әл-шама
Өткір жүз сүйір қаламмен
Түйреген қасты қаншама?!
Рақым ет, Раббым, абызға!
Дұғадан, тілім, шаршама!
Болсын деп арты қайырлы,
Айтамын көңіл баршаға!
@muslimsnotes

Ел амандығы
—
баға жетпес ұлы нығмет
Ибраһим пайғамбар (оған Аллаһтың сәлемі мен сәлеметі болсын) Аллаһ Тағалаға былай деп дұға еткен:
﴿رَبِّ ٱجۡعَلۡ هَٰذَا ٱلۡبَلَدَ ءَامِنٗا وَٱجۡنُبۡنِي وَبَنِيَّ أَن نَّعۡبُدَ ٱلۡأَصۡنَامَ...﴾
«Уа, Раббым! Бұл елді-мекенді бейбіт әрі аман қыла көр! Сондай-ақ мені де, ұрпағымды да пұттарға табынудан аулақ ет…» [1]
Содан кейін ол басқа да түрлі тілектерін сұрады.
Имам Шәукәни (Аллаһ оны мейіріміне бөлесін) осы аяттардың тәпсірінде былай дейді:
«Ибраһим пайғамбар көптеген тілектерінің алдына ең әуелі елінің амандығын бірінші қойып сұрады. Себебі елден тыныштық пен бейбітшілік кетсе, адам баласы діні мен дүниесінің ешбір ісіне көңіл бөле алмайды» [2].
Уа, Раббымыз! Қазақ елімізге және басқа да мұсылман елдеріне мәңгі бейбітшілік пен аманшылық нығметін нәсіп ет!
[1]Ибраһим сүресі, 35-аят
[2] Шәукәнидің “فتح القدير” кітабы 3-т., 134-бет
@muslimsnotes

Отбасы берекесі: сенім мен құрмет
Ерлі-зайыптылар арасындағы әңгіме дегеніміз – әйелдің еріне қарсы шығып, таласқа түсіп, бақталас болуы емес. Сондай-ақ серіктестік келісімдегідей есепке тартып, жауапқа жығу да емес.
Жұбайлардың өзара тілдесіп, сырласуы – өз ішінде сан алуан құндылықтарды қамтиды.
Оның ең маңыздыларының бірі – отбасының тізгінін ұстау мен жауапкершілік жүгінің еркектің қолында екенін мойындау, сондай-ақ оның сөзіне, пікірі мен парасатына сенім арту (егер ол сенімділігімен танылса).
Осындай сұхбат – шаңырақтың тыныштығына апарып, берекесін баянды етеді.
Сағид ибн Мусаййибтің жұбайы бір сөзінде былай деген екен:
Сендер билік иелеріңмен қалай сөйлессеңдер, біз күйеулерімізбен де дәл солай сөйлесетінбіз. Аллаһ сені салихалы етіп, барша жамандықтан аман сақтасын!
Шейх Мухаммад Ғалиб Умәридің (Аллаһ оны сақтасын) ресми
Х-парақшасынан
@muslimsnotes

Иман нығметі үшін уайымдау
Абдулла ибн Омар (Аллаһ одан разы болсын) әрдайым былай деп дұға ететін:
اللَّهُمَّ لاَ تَنْزِعْ مِنِّي الإِيمَانَ كَمَا أَعْطَيْتَنِيهِ
«Уа, Аллаһ! Өзің нәсіп еткен иман нығметін менен тартып ала көрме!»
(транскрипциясы: Аллаһумма лә тәнзи‘ минний әл-имәнә кәмә ә‘тайтәнииһи)
Қайнаркөз:
Ибн Әби Шәйбә "المصنف" кітабы, 20964
@muslimsnotes

— Отанды шын жүректен сүю;
— Билік иесінің әміріне құлақ асып, мойынсұну;
— Бөлінушілік пен жікшілдіктен аулақ болу;
— Теріс бағыттар мен жат пікірлерден безіну.
Осының барлығы — қоғамның амандығы мен берекесінің, тыныштық пен тұрақтылықтың алтын діңгегі.
Бұл ұстанымдардың әрқайсысы — шариғат бекітіп, дініміз насихаттап, парасатты ақыл мойындайтын айқын да асыл қағидалар.
Шейх Мухаммад Ғалиб Умәридің (Аллаһ оны сақтасын) ресми
х-парақшасынан
@muslimsnotes