6-sinf Fayllar Bazasi

6 sinf ona tili 61 bet
Savollarga javob:
1. Inson tanasini ulkan “zavod”ga o‘xshatamiz, chunki tanamizdagi hujayralar hech tinmay ishlaydi.
2. Jigar insonning eng katta ichki a’zosi, og‘irligi 1,5 kg. U 70 foiz suvdan iborat va juda ko‘p ish bajaradi.
3. Jigar qonning toza bo‘lishiga yordam beradi, uni foydali moddalar bilan boyitadi.
4. Qo‘shtirnoqlar “zavod” va “tekshiradi” so‘zlari ko‘chma ma’noda ishlatilgani uchun qo‘yilgan.
Toshkent shahar Mirzo Ulug‘bek tumani
Aminova Maftuna Farhod qizi

6 sinf ona tili 61 bet
Uyga vazifa
Qon odam tanasiga quvvat beradi,
chunki
u barcha a’zolarga oziqa va kislorod yetkazadi.
Tomir
esa qon harakatlanadigan quvur bo‘lib, u qonning butun tana bo‘ylab yurishini ta’minlaydi.
Yurak
qonni tomirlar bo‘ylab haydab turadi,
ammo
yurak to‘xtasa, qon aylanish ham to‘xtaydi.
O‘pka
qonni kislorod bilan boyitadi
va
tanadan chiqayotgan karbonat angidridni chiqarib yuboradi.
Jigar
esa qonni tozalab beradi,
biroq
u zararli moddalar ko‘payganda sog‘lom ishlamay qolishi mumkin.
Toshkent shahar Mirzo Ulug‘bek tumani
Aminova Maftuna Farhod qizi

6 sinf ona tili 62 bet
1. Ovqatlanganimizda, yurganimizda, o‘ylaganimizda, hatto uxlayotganimizda ham tanamizdagi milliardlab hujayralar tinimsiz ishlab turadi.
2. Bu “zavod”ning eng katta va eng mehnatkash ishchisi nimaligini bilasizmi?
3. Xuddi kimyoviy laboratoriyaga o‘xshab ketadigan jigarimiz o‘ziga quyilgan qonni “tekshiradi”.
4. U bir soatda 100 litr qonni tozalab beradi, ham organizmni himoya qiladi.
Izoh:
hatto – ishning kuchayganini bildiradi.
mi – so‘roq ma’nosini bildiradi.
Xuddi – o‘xshatish ma’nosini bildiradi.
ham – qo‘shimcha ma’noni bildiradi.
Toshkent shahar Mirzo Ulug‘bek tumani
Aminova Maftuna Farhod qizi

6 sinf ona tili 62 bet
1-rasm (insonning qon aylanish tizimi) va 2-rasm (simlar) o‘rtasida bog‘liqlik shundaki, xuddi insonning qon aylanishi kabi, simlar ham signallarni va elektr toki oqimini yetkazadi.
Misol: Insonning qon aylanish tizimi
xuddi
simlar kabi organizmda ma'lumot va moddalarni uzatadi.
3-rasm (insonning o‘pka va ichki a'zolari) va 4-rasm (shahar, zavodlar) o‘rtasida bog‘liqlik shundaki, go‘yo odam organizmi bilan shahar sanoati bir-biriga o‘xshagan, har ikkalasi ham turli tizimlar va jarayonlar yig‘indisi.
Misol: Organizm
go‘yo
shahar kabi murakkab tizimdan iborat.
5-rasm (jigar) va 6-rasm (suv tozalash moslamasi) o‘rtasida bog‘liqlik shundaki, naq jigar qonni tozalash vazifasini bajaradi, xuddi suv tozalash uskuna suvni tozalaydi.
Misol: Jigar
naq
suv tozalovchi moslama kabi organizmdagi zararli moddalarni tozalaydi.
Toshkent shahar Mirzo Ulug‘bek tumani
Aminova Maftuna Farhod qizi

🔖
6-sinflar
Tabiiy fan fanidan 1-CHSB |
ORIGINAL

6-sinf asarlar mualliflar bilan.
1. "Nima qilib qo'yding, Sherzod?" hikoyasi - Erkin Malik.
2. "O'g'ri", "Tomoshabog'", "Bemor", "Anor", "Dahshat" hikoyalari - A.Qahhor.
3. "Shum bola" qissa, "Mening o'g'rigina bolam", Soyalar" hikoya, "Sen yetim emassan" she'ri - G'.G'ulom.
4. "Yomg'ir" hikoya - Farhod Musajon
5. "Yaxshilik", "Muzqaymoq" hikoya - Odil Yoqubov.
6. "Nido" - E.Vohidov.
7. "Dunyoning ishlari qissa" - "Eng og'ir gunoh", "Urushning so'nggi qurboni", "Jintepa" hikoya - O'.Hoshimov.
8. "Falak"qissa - Tohir Malik.
9. "Qush tili" (Mantiq ut-tayr) - Farididdin Attor.
10. "Lison ut-tayr" - A.Navoiy.
11. "Yoshlikdan bilim izlab yugurmadim", "Butun tunga tarqalar yaxshi ohang yaxshi kuy" she'rlar - Abay
12. "Har tilni biluv emdi bani odama jondur", "Fidoyi xalqim o'lsun tanda jonim" she'rlari - Avaz O'tar
13. "Rahmat sizga,xonim" hikoya - L.Hyuz.
14. "Sudxo'rning o'limi" qissa - S.Ayniy.
15. "Shamol ortidan yugurib" roman - Xolid Husayniy.
16. "Yana bahor keldi.Yana olamda" - A.Oripov.
17. Umrinisa buvi va Nargis haqidagi hikoya - S.Zunnunova.
18. "Birinchi sinov" fantastik hikoya - H.Shayxov.
19. "Dunyolar jangi", "Ko'rinmas odam" ilmiy - fantastik roman Herbert Uells.
20. "Elektron chamadondan chiqqan bola" fantastik asar - Yevgeniy Veltistov.
21. "Olimjonning sarguzashtlari yoxud zamon va makon oralig'ida" - Otabek Quvvatov.
22. "Bir kunlik yoz" -fantastik hikoya - Rey Bredberi.
23. "O'qituvchi odam bo'lgan ekan" fantastik hikoya - Ayzek Azimov.
24. "O'n besh yoshli kapitan" - Jyul Vern
25. "Mallalar uyushmasi",  "Raqqos odamchalar" hikoya - A.K.Doyl.
26. "Oydagi sinoat" - hikoya Artur Klark.
27. "Robot - android" hikoya - Ozod Mo'min Xo'ja.
28. "Oltin yurakli avtobola" hikoya, "Uzum"she'ri - A.Obidjon.
29. "Hazrati inson" roman - Rahmat Fayziy.
30. "Vatanim" (ilk she'ri), "Qadrdon so'qmoqlar", "Izlanish", "Jayxun shamollari" she'rlari - I.Yusupov.
31. "Vatan devorlari", "O'g'lim Temurga", "Shoir, qush va qish" - Xurshid Davron.
32. "Baxtli Shahzoda" , "Yulduz bola" ertak - Oskar Uayld.
33. "Yayrab o'sdim gulbog'laringda,
Onamdirsan, men senga farzand" parcha - Zurafo Narzullayeva.
34. "Onadek ko'rgaymiz seni, O'zbekiston,
Hech kimga bermaymiz seni, O'zbekiston" parcha - Muhammad Yusuf.
35. "Shitir-shitir o'ynar shabboda, Barglar musiqasi bir shirin" parcha - U.Nosir.
36. "Maysalar lol egdi boshini, Qizg'aldoqlar to'kdi yoshini..." parcha, "Yomg'ir yog'ib o'tdi Osmon yuzidan", "Ko'rinmas olovdan erib borar tun, Burgutlar qoyada potirlashmoqda", "Bahodirning qilichi sindi" she'ri - A. Suyun.
37. "Osmon sog'inch kabi poyonsiz ,yashil", "Qirlar lahza sayin o'zga turlanar", she'ri - O.Matjon.
38. "Galaktikada bir kun" qissa - Sa'dullo Quronov.
39. "Gulliverning sayohatlari" - J.Svift.
40. "Sariq devni minib" - X.To'xtaboyev.

Mavzu: Oʻzbekiston va Jahon
Kreativ metod: “Dunyo xaritasi teatri”
(Rol o‘yin + geografik kuzatuv)
O‘quvchilar kichik guruhlarga bo‘linadi, har biri bir davlat yoki qit’a rolini ijro etadi. Ular xaritada o‘z joyini ko‘rsatib, o‘sha joyning tabiatini, madaniyatini, mashhur joylarini qisqacha ta’riflaydi.
🎯
Maqsad: O‘zbekistonning jahon mamlakatlari orasidagi o‘rnini anglash, xalqaro madaniyatga qiziqish uyg‘otish.

Kreativ metod: “Madaniyatlar poygasi”
(Interfaol o‘yin + savol-javob musobaqasi)
Sinf ikki jamoaga bo‘linadi: “O‘zbekiston” va “Jahon”.
Har bir jamoaga savollar beriladi: “O‘zbekistonning poytaxti qayer?”, “Fransiya poytaxti nima?”, “O‘zbekistonning milliy taomi qaysi?”, “Yaponiyada qaysi bayram mashhur?”
To‘g‘ri javob uchun 1 ta bayroq belgisi beriladi.
🎯
Maqsad: O‘quvchilarning umumiy dunyoqarashi, bilish faolligi va tezkor fikrlashini oshirish.

“Kelajak soati” darsining 5-8-sinflar uchun mashg‘ulot ssenariysi:
9-mavzu: Oʻzbekiston va jahon
Ushbu darsimizda biz o‘z yurtimizning dunyodagi nufuzini his qilishni, uning siyosiy, ilmiy, madaniy, tarixiy va hokazo sohalardagi yutuqlarini anglashni o‘rganamiz.