Tarixchilik

Anchadan buyon kitob yozish borasida oʻylab yuraman. Bu fikr diplom ishi yozayotganimda tugʻilgandi (diplom ishim mavzusi ham aynan Shayboniylarning tugashi-Abdulmoʻminxon davri haqida edi). Tariximizdagi eng yorqin davrlardan biri Shayboniylar haqida yozmoqchiman (qachonligini bilmayman:)). Lekin bilganim shuki, hozir ommada eng talabgir va boʻshliq davr aynan Shayboniylardir. Hozir Olmoniyadagi ishlar va oʻqishlar biroz iziga tushgach boshlaymiz, aynan shu yerdan boshlaymiz kitobni ham. Xalifat ur Rahmon Muhammad Shayboniyxon, Mirzo Ulugʻbekning nabiralari Koʻchkunchixon, mohir sarkarda, tariximizda boʻlib oʻtgan eng muhim strategik janglarda bosh boʻlgan Ubaydullaxon (Ubaydiy), oʻzini ikkinchi Sohibqiron deb atagan Abdullaxon II, Eronni shaharlarini ishgʻol etib, Mashhad shahrida Tahmasp qabrini vayron etgan holda katta bobosi Shayboniyxon qasosini olgan Abdulmoʻmin sultonlarni albatta bir kitob qilish kerak)
Undan avval esa Yakshanba kuni
“Oʻzlikka qaytish”
va Tarixchilik bilan
birgalikda, ayni shu sahifada Toshkent vaqti bilan 21:00 da, jonli suhbat qilamiz, ayni shu Shayboniylar mavzusida.
@zarvaraqq

✒️
Islom olamidagi ilk konstitutsiya
622-yilda Payg‘ambarimiz Muhammad ﷺ Madinaga hijrat qilganlaridan so‘ng, shaharda turli qabilalar va din vakillari yashardi. Tinchlik va tartibni saqlash uchun tarixda “Madinaning Sahifasi” deb nomlangan ilk musulmon konstitutsiyasi tuzildi.
📖
47 banddan iborat bo‘lgan bu hujjatda:
🟤
Musulmonlar yagona ummah sifatida belgilandi
🟤
Yahudiy va boshqa jamoalarga diniy erkinlik berildi
🟤
Adolat va tenglik tamoyili o‘rnatildi
🟤
Madina umumiy vatan deb e’lon qilindi, barcha jamoa uni birgalikda himoya qilishi shart etildi
🟢
Ichki nizolarni oldini olish va qon to‘kish taqiqlanib, oxirgi so‘z Muhammad ﷺga tegishli bo‘ldi
🌙
Bu hujjat musulmon tarixidagi ilk konstitutsiya bo‘lib, turli jamoalar o‘rtasida adolat va tinchlikni ta’minlashga qaratilgan.
Reaksiya bosishni unutmang
✅
@Tarix_va_biz_official
- obuna boʻling!

Muhammad Shayboniyxon
🇺🇿

Tarixda buyuk zotlarning bir sirini ko‘ramiz: ular hayotini reja va tartib bilan olib borgan. Rejasiz yashash – vaqtni qo‘ldan boy berishdir.
Shu bois ahli ilm akamiz tomonidan tuzilgan “30 kunlik o‘zgaruv planner”ni tavsiya qilamiz.
Bu oddiy daftar emas, balki hayotga intizom olib kiruvchi metodika:
• SMART maqsadlarni belgilash
• Haftalik va kunlik rejalar
• Shaxsiy lug‘at sahifalari
• Haftalik tahlillar
• Oylik hisobot
Asl narxi
70.000 so‘m
, hozir esa chegirmada
47.000 so‘m
.
👉
Bog‘lanish:
@Abuu_husayn

Судя: Ўзингизни таништиринг.
Айбланувчи: Мен Алишер Турсунов, 1974 йилда туғилганман, маълумотим олий, оилалиман (қолипдаги таништирув)…
Адвокат: Ҳимоямдаги шахсга ўзини кенгроқ танитишга рухсат беринг.
Судя: Эшитамиз.
Айбланувчи: Мен Мубашшир Аҳмад – Тошкент Ислом Университети, Мисрдаги “Ал-Азҳар” университетида таҳсил олганман. Тошкент ислом институтида ҳанафий мазҳабининг фиқҳи ва Усул ал-Фиқҳ, Фароиз (мерос илми), “Нақшбандия” тасаввуфидан дарс берганман. Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг расмий нашри бўлган “Ўзбекистон мусулмонлари” (ҳозирги "Ҳидоят" журнали) ва "Ислом нури" газеталарида муҳаррирлик қилганман.
"Олим, олам ва одам" , "Ислом ҳазораси", "Моида", "Замонавий масалаларнинг шаръий ҳукмлари" каби китоблар муаллифиман.
Абу Ҳомид Ғаззолийнинг 8 жилдли “Иҳёу улумид-дин”, 1 жилдли “Енгил фиқҳ“, 8 жилдли “Муфассал фиқҳ“, тасаввуфга оид “Рисалатул қушайрийя” китобларини таржима қилганман. “Исломда оила”, Доктор Оиз Қарнийнинг “Ўкинма” ва бундан ташқари замонавий даврдаги энг йирик фиқҳий энциклопедия бўлган “Катта фиқҳ энциклопедияси” китобининг таржима қилиниб нашр этилишида раҳбарлик қилганман…
Судя: Бўлди, тўхтанг...
Мен: Кимни жиноятда айблаб, кимни суд қилаяпсан, Ўзбекистон?!
©
Sohiba Hayot
@MubashshirAhmad

Madina qo‘riqchisi Faxriddin posho
1916-yil. Dunyo urush alangasida, Usmonlilar imperiyasi esa zaiflashib ketgan payt. Ana shunday og‘ir vaziyatda eng muqaddas joylardan biri – Rasululloh ﷺ shahrini, Madinani himoya qilish Faxriddin poshoga topshirildi.
Ammo tez orada Istanbuldan buyruq keldi:
“
Madinani bo‘shatib chiqilsin.
”
Posho esa Rasululloh ﷺ maqbarasi yonida Qur’onni ko‘tarib, askarlari oldida shunday qasam ichdi:
“
Men Payg‘ambarimizning qabrini kofirlarga berib ketolmayman. Madina mening jonim bilan turadi.”
Shundan keyin uch yil davomida Madina qamal ostida yashadi. Temir yo‘llar uzildi, oziq-ovqat tugadi. Askarlar non o‘rniga xurmo bargini qaynatib yedi. Suv ham qiyin bo‘ldi. Lekin ular sabr qildilar. Chunki bu yer oddiy shahar emas, Rasululloh ﷺning maskani edi.
Faxriddin posho shunchaki qo‘mondon emas edi. U Madinani qo‘riqlash bilan birga, Baqi’ qabristonini, Rasululloh ﷺ merosini va musulmonlarning g‘ururini ham himoya qilardi. Shu sabab uni “Madina sheri” deb atashgan.
1919-yil kelganda esa Istanbuldan yana buyruq keldi. Endi posho ham majbur bo‘ldi. Ammo askarlarini yig‘ib shunday dedi:
“
Biz uch yil davomida bu shaharni emas, balki Payg‘ambarimizning ishonchini himoya qildik. Bu tarixda qoladigan sharafdir.”
Keyin u asirlikka olib ketildi. Ammo nomi musulmon tarixida oltin harflar bilan yozildi.
Tarixchilik

Мубашшир Аҳмад устоз кабисини кўрмадим. Устозни яқиндан таниганимга 8-9 йил бўлди. Устоз ҳақида қанча айтсам оз. Фақат мен устознинг бир жиҳатига эътиборингизни қаратмоқчиман. Устоззодалар хонадонида етишгани, уламолар авлодидан бўлгани туфайли, шайх ҳазратларидек…

Мубашшир Аҳмад устоз кабисини кўрмадим.
Устозни яқиндан таниганимга 8-9 йил бўлди. Устоз ҳақида қанча айтсам оз. Фақат мен устознинг бир жиҳатига эътиборингизни қаратмоқчиман.
Устоззодалар хонадонида етишгани, уламолар авлодидан бўлгани туфайли, шайх ҳазратларидек зотнинг тарбиясини олгани, маҳаддан сўнгра Азҳардек масканда илгани туфайли, тасаввуф аҳлидан бўлгани туфайли, балки мен билмаган яна бошқа сабаблар туфайли устозда бир хислат камолга етган эди - мўътадиллик. Устознинг мўътадиллик сифати қон-қонгига сингиб кетган, ҳеч бир ҳолат ёки воқеа устозни мўътадилликдан чиқишига кучи етмас эди. Ҳатто устозга нисбатан ҳақсизлик авжига чиққанда ҳам сабр билан, ҳилм билан муносабатда бўлар, мўътадилликни қўлдан бой бермас эдилар.
Келинг, энг охирги воқеаларни кўрайлик. Устоз адвокати устознинг сўзларини ҳаммага етказди. Устоз шундай ҳолатда ҳам норозилик, ҳар хил чиқишлар, қаттиқ муносабатлардан узоқ туришимизни истамоқда, қамоқдан туриб бизни мўътадилликда қолишимизга чақирмоқдалар. Ўзларининг ҳолат ва кайфиятлари эса ижобий эканини ҳам адвокат оммага эълон қилиб ўтди.
Азизлар! Бундай сифат эгаси бўлган олимларимиз шундоқ ҳам кам. Бу менинг ожизона фикрим. Дуо қилайлик, Аллоҳ таоло устозни Ўз паноҳида асрасин.
Давлатимиз қонунлари устозга нисбатан энг адолатли ҳукм чиқаришига аминман. Чунки биз ортиқ Янги Ўзбекистонмиз. Сталбани ҳам ушлаб келиб қамайдиган замонлар ортда қолганини давлат раҳбаримиз минбардан туриб бир неча марта такрорлади. Янги Ўзбекистонмиз судьялари энг адолатли ҳукм билан барчамизни суюнтиришига ишонаман.
Устоз суди оддий суд эмас.
Ўтган ҳафта 45 мамлакатдан келган 200дан ошиқ доктор ва пфофессорлардан иборат халқаро конференцияга таклиф қилиндим. Мен ҳам савол ва мулоҳазамни билдириш мақсадида ўзимни таништириб, сўз олдим. Ўтирим тугагач 10га яқин мамлакат вакиллари шахсан мендан Мубашшир устоз ҳақларида сўради. Бири шайх Мубашшир деб сўраса, бошқаси Алишер деб сўради. Европалик олимнинг саволи мени бироз ранжитди-шайх Мубашшир тирикми, сен нима деб ўйлайсан, деб сўради.
Тасаввур қилинг, устоз суди биргина бизнинг мамлакатда, Ўрта Осиёда эмас, Туркияда эмас, балки Ислом оламида яқиндан кузатилмоқда экан. Ичимиздан чиққан душманлар эса ватанимиз номига доғ тушириш, қоралаш мақсадида устозни вафот этган деб ишонтиришга ҳаракат қилиб келмоқда экан. «Биз айтган эдикку, ҳеч қанақа ислоҳот йўқ. Дин ва диндорларга нисбатан зулм ўша-ўша», деб қоралаётганларга қарши энг гўзал раддия устоз Мубашшир Аҳмадга адолатли ҳукмдир. Ва албатта судьяларимиз буни беришади, деб ишонаман.
Аллоҳ таоло бизнинг халқимизни илм ва ирфонни дунёга таратиш истеъдодини берган. Шунинг учун ҳам илм аҳлига муҳаббати чексиз, олимларини бошида кўтаради. Илм ва илм аҳлига муҳаббати чексизлиги туфайли энг оғир замонларда ҳам олимлар етиштириб чиқаришда тўхтамади, тўхтамайди ҳам.
Бугун устознинг суди якунида илм аҳлига бўлган ҳурмат ва муҳаббатнинг исботини бир бор кўрамиз, деб умид қиламан.
Muhammad Odil Hamid.
🕊
Telegram
|
📱
Instagram
📺
YouTube
|
📱
Facebook

Nikoh - payg‘ambarlarning yo‘li, Rasululloh sallollohu alayhi va sallamning sunnatlaridir.
Avlodlarning bahori, erkak va ayolning sharafi va odobi, nomus va iffat qal'asi, insonning boshqa maxluqotlardan ustunligidir.