✿𝙱𝚒𝚝𝚒𝚔𝚕𝚊𝚛✿

Kechagi kundan
📚
Doimgidek tadbir tugash arafasiga bordim. Judayam kam nashriyot qatnashgan. Gap bu haqida emas, 1984 asarining komiksli nashri va Habibulla Qodiriyning "Otam haqida" kitoblari chiqibdi. Grafik roman judayam sifatli. Olishga arzirli deb bildim.
@Mirahmedovas_blog

“Martin Iden” Jek London
Bir asarga qanchadir muddat o‘tgach qayta murojaat qilinsa, yangi anglamlar olish, qaysidir hissiyotlarni qayta yashash judayam tabiiy jarayon. “Martin Iden” ni juda uzoq muddat o‘qidim. Ruhiyatim ezildi. Tongga yaqin tugatib, ko‘nglim xotirjam tortib keyin uxladim. Bir asarni tugatish har qanday o‘qirmanga birda yengillik, birda og‘irlik beradi. Mayli, asardagi ayrim nuqtalarga to‘xtalamiz.
Biz, odatda, e’tibor qilmaydigan, lekin bosh qahramonga yo‘ldosh o‘laroq, yordam beruvchi obrazlar bo‘ladi. “Martin Iden”da shunday obraz Brissenden hisoblanadi. Dastlab Martin bilan yaqinlashgach, asarlari haqida xolis fikrlarini aytadi. Martin uzoqdan ko‘rgan nur aslida, yonarqo‘ng‘iz ekani haqida ogohlantiradi. Har qanday inson fitratan pozitivist deb bilaman, tajribaga asoslanib ish ko‘rishni xush ko‘radi. Shu o‘rinda Brissendenning “Efemerida” si va Martinning asarlari chop etilganida omma psixologiyasi ikki xil shaklda beriladi. Bir muallifni ideallashtirib, ko‘kka ko‘taradigan ham, tag‘in yerparchin qiladigan ham
ommaning
o‘zi.
Asarda adabiyotchilar, muharrirlar va noshirlar haqida keskin fikrlar beriladi. Martinning fikriga ko‘ra, yozuvchilikni eplolmaganlar boshqa mualliflarning asarlarini o‘qib o‘zlarining tanqidiy yondashuvlarini ko‘rsatadigan bir qatlam sifatida adabiyotchilarni, asarlarni “kesish” bilan shug‘ullanuvchilarni esa muharrirlar, deydi. Men yaqin yillardan beri atrofimda yosh ijodkorlar bilan hamsuhbat bo‘lgach, bir asarning yaralishi to‘lg‘oq azobi singari azob berishini tushundim. Endi aytishimiz mumkinki, adabiyotga har qanday saviyadagi asarlar kerakmi va ular yashashga haqlimi? Ularning taqdiri “omma”ga bog‘liq. Qaysidir jihatdan, skeptik qarashga ham o‘xshaydi, lekin har qanday original asar yaralmaydi, u o‘z-o‘zidan quyilib keladi.
Tabiat garmoniya ustiga qurilgan. Hodisalarda o‘zaro muvozanat bo‘lmasa, yo‘qlikka mahkum. Martin yozuvchi bo‘laman deya, 4-5 soatlik uyqu rejimiga o‘tishi, kitob o‘qish va yozishga borini berishi qaysidir ma’noda, garmoniyaning buzilishiga o‘xshaydi. Ehtimol, aniqlik bilan yondashayotgandirman, lekin sog‘lom odamda kunlik uyqu normasi 8 soat bo‘lishi kerak deyman. Uyqu fazasi o‘zgarsa, organizm sekin-asta salbiy simptomlarni ko‘rsatadi. Fiziologik va mental jihatdan tahlil qilinsa, Martin charchagandi.
Asarda yana Lizzi obrazi bor. Romanning o‘zida taqdirlar takrori bor qaysidir jihatdan qaralsa. Asar boshida Martin Ruf uchun har nega tayyor bo‘lsa, yakunda Lizzi Martin uchun shunday pozitsiyada bo‘ladi. Bu “uchlik” munosabati deyiladi. Asarning ichi to‘la paradokslarga qurilgan deb bilaman. Qaysidir obrazni qoralashga haqqimiz yo‘q. Asarning garmoniyasi ham uning paradokslarida, menimcha.
Esimda qolgan jihatlarini qoraladim, bu asar haqida yana to‘xtalamiz.
(c)
Mirahmedova
@Mirahmedovas_blog

https://t.me/+GjLDVDIEPMYwZTQ6

Senga jim boqaman koʻrgazmadagi
Inja kartinaga tikilgan kabi.
(c) Xurshid Abdurashid
@Mirahmedovas_blog

Sentabr - oktabr emish.
*spoilerdagi kitob keyinroq aytiladi.

Oxirgi payt koʻp she'r oʻqiyapman. Balki kayfiyatimga mos tushayotganidandir. Shuni tushundimki, shoir yoki yozuvchi boʻlish – hislarni yetkazib berish demakdir. Ruhingiz ogʻirlashadi, lekin sizni qiynayotgan his-kechmishlarni oqqa tushirib berolasiz. Men…

Oxirgi payt koʻp she'r oʻqiyapman. Balki kayfiyatimga mos tushayotganidandir. Shuni tushundimki, shoir yoki yozuvchi boʻlish – hislarni yetkazib berish demakdir. Ruhingiz ogʻirlashadi, lekin sizni qiynayotgan his-kechmishlarni oqqa tushirib berolasiz. Men oʻz hislarimni yetkazib berishda qiynalgan kezlarim ijodkor ahliga "hasad"im keldi.
Bitta yomon tomoni bor: siz har qanday she'rni oʻqisangiz, turli hissiyotlarni his qilasiz, ruhingiz evriladi. Bu ogʻir. Yaqinda kanalda qirq daqiqalar chamasi she'r oʻqidim (yana). Ehtimol, oʻsha payt she'rning ifodali yoki his qilib oʻqib ruhim yengillagandir, lekin undan keyingi hislar odamni ezadi. Yoki haddan ortiq hassos qalbli boʻlib qoldim.
Bizga har doim jarayon qiziq. Undan keyinni oʻylamaymiz. Yaxshi she'r ham his qilinsagina yaxshi boʻladi. Bakalavr paytida bizga she'r tahlil qilishni topshiriq qilib berishardi. Tahlildan charchagan paytlarim, bir ustozimning gapini takrorlardim: "
Yaxshi she'r tahlilga muhtoj emas".
Hozirgi kunda shoir Xurshid Abdurashidning "Faqat u qoldi" toʻplamini oʻqiyapman. Kitobni kursdosh opamning kutubxonasidan "oʻgʻirladim". Kimdir qaysidir doʻkonda sotuvda koʻrgan boʻlsa, sotib olaman. Bilgichlar, yozib yuboringlar:
@sh_mirahmedova
@Mirahmedovas_blog

...га
Мен сени англадим, сўзламасанг ҳам,
Ҳис қилдим дупуриб чопган юрагинг.
Ийманиб, уялиб, титраб айтасан,
Келинг!
Ортимга қолдириб бари ташвишим,
Мен сенинг қошингга шошаман илҳақ.
Ва секин ураман дарвозанг тоқин,
Тақ!
Юр бирга кетамиз узоқ-узоққа,
Йўқдир харитаси, номи, нишони.
Бизнинг йўлимизга сочилар гуллар,
Сўнг мушкдан маст бўлиб қоламиз жоним!
Сен хандон отасан биллур тишларинг,
Туннинг қароғини ёритар секин.
Мен эса на йиғлаб нада куламан,
Томоша қиламан кўз узмай лекин.
Сўнг эса боқамиз чексиз осмонга,
Юлдузлар санаймиз бармоқларингда.
Ой сенга қарайди, сен эса ойга,
Мен кўзларингга!
Шу тақлид яшаймиз билмам қанчадир,
Тангрим берган бахтнинг қум соатлари,
Тугаб битгунича сен ва мен жоним.
Баҳодир Жовлиев
@Mirahmedovas_blog

Live stream finished (37 minutes)

Live stream started