PEDIATR MASLAHATI

🌸
Bola emayotganda  ko'krakni tortib olish sut kamayishiga olib keladi.
⭐️
Bu xatoni asosan 2-3 oydan keyin emizilayotganda amalga oshirilsa ayolda sut ishlab chiqarilishiga ta'sir ko'rsatadi.
⭐️
Chaqaloq ilk oyida tez-tez emishi mumkin, chunki uning me'dasi kichik va uzoq emib charchaydi, shuning uchun  oz-oz tez-tez emadi. Shunda ona ko'kraklarida sut qismlanmaydi.
⭐️
2-oydan keyin bola uzoqroq emib,  emish orasi ham 2-3 soatga yetishi mumkin. Shunda ona suti qismlanadi:
1. Old qism suvli:
oqsil, uglevodga boy, suvda eruvchi vitaminlar saqlaydi.
2.
Orqa qismi yogʻli
: yog'da eruvchi vitaminlarni o'z ichiga oladi.
⭐️
Aynan uyqusida emayotganida ona shunchaki soska qilib yotibdi deb, ko'krakdan chiqarsa orqa sutning bir qismi qolib ketadi va bosh miyaga impuls boradi: "keyingi safarga ozroq sut ishlab chiqarilsin" deganday.
⭐️
Orqa sut quyuqligiga bola yutganida ham ovoz kelmaydi, shuning uchun qachon bola emishni o'zi to'xtatib chiqarishini kutish lozim.
👉
@anvar_pediatr

🍽
Parda pishgan go'sht bo'laklari
#1 yoshli bolalar un#tushlik
#kechki
ovqat
⭐️
Tarkibi:
• sabzi - 1 dona.
• tuxum - 3 dona.
• qiyma mol go'shti - 400 g.
• piyoz - 1 dona.
• non - 2 dona
• sut - 1/3 osh qoshiq.
• tuz - ta'mga ko'ra
⭐️
Pishirish:
1. Tuxum (2 dona) va Sabzini qaynatib oling.
2. Qiymaga bitta hom tuxum va sutga namlangan bir-ikki bo‘lak oq non qo‘shing. Tuz solib aralashtiramiz.
3. Qiymaga piyoz pyuresi qo'shing, uni blender bilan yoki mayda qirg'ichdan o'tkazish orqali tayyorlash mumkin.
4. Qaynatilgan tuxum va sabzi mayda kubiklarga bo'linadi.
5. Ularni aralashtiring va ozgina tuzlang.
6. Qiymani tekislang. Tuxum va sabzini qiymani orasiga qo'ying.
7. Kotletga dumaloq shaklini berib, chetlarini ehtiyotkorlik bilan tekislang.
8. Qolipni pastki qismini kungaboqar yog'i bilan yog'lang va ichiga go'shtli sharchalarni qo'ying. 40 daqiqa davomida bug'da pishiring.
👉
@anvar_pediatr

“Liqqildoqning erta yoki kech bitishi – D vitamini yetishmovchiligining asosiy belgisi emas.”
Ko‘pchilikda “liqqildoq kech yopilsa – D vitamini kam”, “erta yopilsa – ortiqcha” degan tushuncha bor. Aslida esa:
✔️
Liqqildoqning yopilish vaqti har bir bolada fiziologik farq qiladi
✔️
Genetika, bosh shakli, tug‘ilish muddati bunga ta’sir qilishi mumkin
✔️
D vitamini yetishmovchiligi, raxit tashxisi faqat liqqildoq bilan belgilanmaydi
❗️
D vitamini yetishmovchiligi quyidagi belgilarda ko‘proq namoyon bo‘ladi:
– Tez charchash, asabiylik
– Mushak zaifligi
– Kech yurish, o‘tirish
– Kunduzgi terlash, ayniqsa ensada
– Suyaklar deformatsiyasi, O yoki X shaklli oyoq
📌
Xulosa: faqat liqqildoq yopilishiga qarab “D vitamini yetishmayapti” deb aytib bo‘lmaydi. Shifokor ko‘rigi va laborator tekshiruv zarur.
Mushtariy Maʼmuriy
👉
@anvar_pediatr

⭐️
1 yoshgacha bolalarga sigir sutini berish tavsiya etilmaydi
◾️
Ko‘p onalar sigir sutini foydali deb o‘ylashadi, ammo bu yoshda bolaning organizmi uni hazm qilishga hali tayyor emas.
◾️
Suv bilan tengma-teng aralashtirilib tayyorlangan bo'tqalarga ham qo'shish kerak emas.
❗️
Nega xavfli?
— Sigir sutida oqsil va tuzlar juda ko‘p, bu buyraklarga ortiqcha yuk beradi.
— Unda temir kam, natijada bola kamqon bo‘lib qolishi mumkin.
— Ba’zi bolalarda allergiya va ich buzilishi kuzatiladi.
— Ichak shilliq qavati nozik bo‘lgani uchun hatto yashirin qon ketishlari ham bo‘lishi mumkin.
◾️
1 yoshgacha — faqat ona suti yoki moslashtirilgan aralashma.
Sigir sutini esa faqat 12 oydan keyin, oz-ozdan kiritish kerak.
👉
@anvar_pediatr

✅
Bolalar immun tizimini mustahkamlovchi vitaminlar
📌
Vitamin D
- sitokinlar ishlab chiqarilishini kuchaytiradi. Sitokinlar esa o‘z navbatida “immun tizimi sanitarlari” va gumoral immunitetni faollaydi. Sut va sut mahsulotlarida ko‘p uchraydi.
📌
Vitamin C
- interferon sintezini stimullaydi va immunitetga rag‘batlantiruvchi ta’sir ko‘rsatadi. Organizmning virusga qarshi xususiyatini oshiradi. Na’matak, bulg‘or qalampiri, ko‘katlar, sitrus mevalarida ko‘p uchraydi.
❗️
Yuqoridagi vitaminlarni dori preparati ko‘rinishida faqatgina vrach pediatr tavsiyasi bilan qo‘llash mumkin.
👉
@anvar_pediatr

✅
Yangi tug’ulgan chaqaloqlar najasini yashil bo’lish sabablari:
📌
Onaning tarkibida xlorofill(yashil) pigmenti tutuvchi sabzavot va ko’katlarni ko’p miqdorda iste’mol qilishi hisobiga
📌
Onaning temir preparatlari va antibiotiklarni qabul qilishi hisobiga
📌
Onadagi gormonal o’zgarishlar hisobiga
📌
Najasning havoda oksidlanishi hisobiga (bu holat “pampersni to’ldirib qo’ygan” bolani ota-ona tomonidan bir necha soat e’tiborsiz qoldirilishi hisobiga yuzaga keladi)
📌
Laktozani o’zlashtira olmaslik hisobiga(kamdan-kam hollarda)
📌
Disbakterioz – bu holat ichak mikroflorasini yetilmaganligi va ular orasidagi balansni shakllanmaganligi tufayli yuzaga keladi.
📌
Yashil ko’pikli najas. Sut tarkibida yog’ va uglevodlarni kamligi hsobiga yuzaga keladi.
📌
Salmonelyoz kasalligida (to’q yashil rang)
👉
@anvar_pediatr

✅
Normada bola necha yoshda gapiradi?
Chaqaloqlar ikki oyda tovush chiqaradi, 4-6 oylikda ilk boʻgʻinlarni aytsa bola nutqi rivojlanishi meʼyorida ekanini bildiradi. 10-11 oylikda odatda ilk soʻzlarni talaffuz qiladi, bir yoshda esa uning soʻz boyligi 5-10 soʻzdan, ikki yoshda esa 200-300 soʻzdan iborat boʻlishi kerak. Uch yoshda bola qoʻshma gaplarni tuza oladi va sheʼrlarni aytadi. Koʻpincha ota-onalar bolani birinchi marta logopedga uch yoshida olib kelishadi. Besh yoshda nutqni toʻgʻrilash qiyinroq kechadi. Yaxshi mutaxassis sizni
nevrologga
yuborishi mumkin.
👉
@anvar_pediatr

✅
Bolalarda sut tishlari chiqishi alomatlari
✔️
Bolaning milki shishib qoladi;
✔️
Bolaning milki oqsih rangga bo‘yaladi;
✔️
Ko‘p so‘lak oqadi;
✔️
Bola hamma narsani og‘ziga olib chaynashni istaydi;
✔️
Tana harorati oshadi ( ko‘pi bilan 37-38 gradusgacha)
✔️
Bola injiqroq bo‘lib qoladi;
✔️
Bolaning uyqusi buziladi yoki uyqu rejimi o‘zgaradi;
✔️
Bola ona ko‘kragini yoki qo‘lini tishlashni xohlaydi;
✔️
Bolaning ishtahasi yo‘qoladi;
✔️
Bolaning najasi suyuqlashadi, ichi ketadi.
Doʻstlaringizga ulashing:
👉
@anvar_pediatr
👈

👶
Bolalarda LARINGIT — nimadan bo‘ladi va qanday yordam beramiz?
Laringit
— bu ovoz boylamlari shishib, bola “hushtakdek” yo‘tala boshlaydigan holat. Ko‘pincha 6 oylik–5 yoshgacha uchraydi.
🔍
Asosiy belgilari:
🐶
Hushtakdek quruq yo‘tal
😮‍💨
Ovozni bo‘g‘ilishi / xirillash
🌙
Tunda yomonlashish
⭐️
Ba’zan nafas qisilishi, “stridor” ovozi
🦠
Sabablari:
—Virusli infeksiyalar (ko‘p hollarda)
—Sovuq havo
—Ko‘p baqirish, ovoz zo‘riqishi
—
Uy sharoitida yordam:
—Xonani nam ushlab turing (humidifikator)
🍵
Iliq ichimliklar taklif qiling
—Bolani tinchlantiring — vahima nafasni yanada og‘irlashtiradi
❗
Qaysi holatda shoshilinch shifokorga?
—Nafas olish qiyinlashsa
—Lablar ko‘kargan bo‘lsa
—Bola gapira olmay, faqat nafas uchun kurashayotgan bo‘lsa
Isitma 38.5°C dan yuqori bo‘lsa
👉
@anvar_pediatr

🤧
Bolalarda shamollash (O'RVI) — nimalarni bilish kerak?
Shamollash
— bolalarda eng ko‘p uchraydigan kasalliklardan biri bo‘lib, asosan viruslar sabab bo‘ladi. Qishda ham, yozda ham uchrashi mumkin.
🔍
Asosiy belgilari:
—Isitma (38–39°C)
—Burun oqishi yoki bitishi
—Yo‘tal, tomoq qichishi
—Holsizlik, ishtaha pasayishi
—Ba’zan qorinning og‘rishi, bosh og‘rig‘i
🩺
Uy sharoitida nimalar qilish kerak?
💧
Ko‘p suyuqlik
bering
🌡
Isitma 38.5°C↑ — paratsetamol / ibuprofen
🧴
Burun bitishi
— fiziologik eritma
😴
Ko‘p dam olish
Xona havosini nam (40-60%) va salqin tuting (21-23°C)
🚫
NIMA QILMANG?
—Antibiotik bermang (virusga ta’sir qilmaydi)
—O‘zbilarmon dori aralashmalar
—Isitma tushirish uchun spirtli ishqorlash
⚠️
Qachon shifokorga murojaat qilish kerak?
—3 kundan ortiq tushmayotgan isitma
—Bola nafas olishi qiyinlashsa
—6 oylikkidan kichik bo‘lsa
—Suvsizlanish belgilari: kam siydik, quruq lab
—Rangi oqarishi yoki toshmalar paydo bo‘lsa
👉
@anvar_pediatr