Usmon Dostonov

Ҳар бир бизнес эгаси ойни P&L ҳисоботи билан ёпиши керак.
P&L — бизнесингизда пул ҳаракатини кўрсатадиган асосий ҳисоботлардан бири.
P&L
(Profit and Loss statement) — бу Фойда
ва Зарар ҳисоботи
дегани.
Яъни, компаниянгиз қанча пул топаётгани ва қанчасини йўқотаятганини кўрсатадиган асосий молиявий ҳисобот.
P&L нима учун керак?
• Қайси маҳсулот ёки хизмат фойда келтираётганини аниқлаш учун
• Қайси йўналиш зарарга ишлаётганини кўриш учун
• Фойда қаерда йўқолаётганини топиш учун
• Инвесторлар ва ҳамкорлар учун бизнесингизнинг ҳолатини кўрсатиш учун
P&L ҳисоботи қуйидагилардан иборат бўлади.
1.
Revenue (Даромад)
– сотувлардан тушган пуллар.
2.
COGS (Маҳсулот тан нархи)
– маҳсулотни ишлаб чиқаришга кетган тўғридан-тўғри харажатлар.
3.
Gross Profit (Ялпи фойда)
= Даромад – Тан нарх.
4.
Operating Expenses (Бошқарув харажатлари)
– офис, маош, ижара, реклама ва бошқалар.
5.
EBITDA / EBIT / Net Profit
– соф фойданинг турли босқичлари.
Формулани содда қилиб тушунтираман:
P&L = Даромад – Харажат = Фойда (ёки Зарар)
Хулоса:
Aгар сизда P&L ҳисоботи бўлмаса бизнесни ҳиссиёт билан бошқарасиз.
Aгар P&L бўлса рақамлар билан бошқарасиз.
Сизга P&L намунасини бераяпман, олинг ўз бизнесингизга мосланг.
#finance
@usmon_dostonov

Usmon Dostonov
pinned a file

“Fin Model” бўлмаган бизнес носоғлом бизнес ҳисобланади.
Сабабини 5 асосга кўра тушунтириб бераман.
1. Fin Model
(молиявий модел)
нинг моҳияти
Fin Model — бу
бизнеснинг молиявий ҳаётини рақамлар орқали “симуляция” қилувчи восита
.
Яъни, сиз бизнесингизнинг савдоси, харажатлари, фойдаси, инвестицияси ва нақд пул оқимини бир жойда кўрасиз ва у орқали:
• Агар нархни оширсам, фойда қанчага ўзгаради?
• Агар янги филиал очсам, қанча пул керак бўлади?
• Инвестор киритган $100 минг қачон қайтади?
• Бу лойиҳа 3 йилда ўзини оқлайдими?
каби
қарорларни фактларга асосланиб
қабул қиласиз.
2. Fin Model
нинг асосий қисмлари
Одатда у 5 та асосий бўлимдан иборат бўлади:
1)
Assumptions (Фаразлар)
Нархлар, курслар, ўсиш фоизлари, сотув ҳажмлари киритиладиган жой.
2)
Revenue Model (Даромад модели)
Маҳсулот ёки хизматлар бўйича ойма-ой тушум ҳисобланади.
3)
Cost Model (Харажатлар)
Иш ҳақи, ижара, реклама, солиқ ва бошқа харажатлар киритилади.
4)
Financial Statements
3 асосий ҳисобот:
- P&L (Фойда-зарар),
- Cash Flow (Пул оқими),
- Balance Sheet (Баланс).
5)
KPI & Dashboards
LTV, CAC, ROI, EBITDA, Margin
каби молиявий кўрсаткичлар таҳлили.
3. Асосий мақсади
Fin Model нинг
моҳияти – бизнесни рақамлар билан бошқариш
:
• Ҳар бир қарорни ҳис-туйғу билан эмас,
молиявий далил
билан асослаш.
•
Инвестор ёки шериклар
олдида бизнес фойда келтиришини исботлаш.
•
Рискларни
реал ҳолатда баҳолаш.
•
Нақд пул оқими
ни бошқариш ва “қачон пул тугайди?” деган саволга олдиндан жавоб топиш.
4. Fin Model
нинг турлари
1)
Startup Model
– янги лойиҳалар учун инвестиция олдидан.
2)
Operating Model
– ишлаётган бизнес учун кундалик молия бошқаруви.
3)
Investor Model
– инвестор киритган маблағнинг қайтиш муддатини ҳисоблайди.
4)
Project Model
– бир марталик лойиҳа (масалан, кўчмас мулк қурилиши) учун.
5. Тушунишингиз учун.
Fin Model — бу бизнесни миядаги ўй фикрлар, блокнотдаги ҳисоб китоблар билан эмас, рақамлар билан кўриш ва бошқаришдир.
Энг қизиқ жиҳати, бизнесларни тизимлаштиришда ўрта бизнес эгаларида қуйидаги муаммоларга дуч келаман.
- Exel ни тушунишмайди.
- бизнес кассири ўзи, ҳамма ҳисоб-китоблар мияда ёки блокнот, exelда.
- молиячи билан буҳгалтерни фарқига бормаслик.
- молиячи менеджер CFO олишга қўрқади.
- бюджет тушунчаси, Balance, P&L, Cash Flow, … ҳақида тушунча йўқ.
Вҳкз…
Бизнесни рақамларда бошқарайлик ҳурматли тадбиркорлар.
#Finance
@usmon_dostonov

Энергия баланси
Биз тўрт жиҳатдан энергия оламиз ва сарфлаймиз.
• Тана (жисмоний) энергия
• Эмоционал (ҳиссий) энергия
• Ақлий энергия
• Руҳий энергия
Вақтни бошқаришдан кўра энергияни бошқариш кўпроқ самара беради.
Энергия балансига кўра ҳар бир инсонда энергияси пик (энг юқори) ҳамда энг паст бўладиган вақтлар бўлади.
Муҳим ишларингизни шунга мослаб режалаштирсангиз кунингиз самарали бўлади.
@usmon_dostonov

Яҳши ходим йўқ ҳаммаси алдоқчи
Бир корҳона билан ишлаяпмиз
Ходимлар умуман содиқ эмас.
Келади ўғирлик қилади кетади.
Қаттиқ гапирсам ишга чиқмай қўяди келишиб олишади.
Савол
: штат жадвали борми ?
- йўқ нима у ?
Савол
: Ходимлар билан оҳирги марта қачон йиғилиш қилгансиз?
- эсимда йўқ.
Савол
: ишчилар одатда қандай тарзда ишга олинади?
- бор ишчилар танишларини ишга олиб келишади, қариндошлари ва дўстларини.
Савол
: улар билан ким суҳбат қилади?
- буҳгалтер суҳбат қилади, иши билан таништиради, ойлигини беради, ишдан олади.
Савол
: +150 ходимлар ва +300 млрд сўм айланмага эга корҳона шундай бошқариладими?
- шунинг учун сизларни чақирдимда.
Тушунарли…
#бошқарув
@usmon_dostonov

Problem solving skills
Топ менеджерлар ўзида шакиллантириши зарур бўлган, биринчи даражали кўникма бу
муаммоларни ҳал қилиш кўникмаси
ҳисобланади.
Айнан шу кўникма учун корҳоналар юқори маош тўлашга тайёр бўлишади.
#hr
@usmon_dostonov

Iste’molchilar jamiyati
Miyangizni musor kontentlar bilan, keraksiz obunalar bilan, manfaatsiz uchrashuvlar va undagi fikrlar bilan to’ldirishda davom eting.
Mega brendlarga shunday iste’molchilar kerak.
#marketing
@usmon_dostonov

Bergan va’dasiga o’zi ishonmaydigan inson bilan qanday qilib oldi berdi qilish mumkin

Reputatsiya ~ gap bilan emas, oldin qilgan ishlarimiz natijasi bilan baholanadi.
#brend
@usmon_dostonov

Aqlli ko’rinishni bas qiling.
Agar shu yoshga kirib ham aqlingiz sizga foyda keltiramasa, undan sizga nima naf?
Shunday insonlar bor
aqli boshqalarga xizmat qiladi
, lekin o’ziga oilasiga kelganda aksi bo’ladi.
Xatto erishish uchun harakat qilayotgan
maqsadi
ham o’ziniki emas.
Hammamiz shu bosqichdan o’tamiz.
Masala shundaki, bu
jarayonda
ko’p vaqt qolib ketmaslik kerak.
#fikrlang
@usmon_dostonov