ZAMONAVIY USTOZ

6 yoshida boyish haqida YouTubeda videolar ko’ra boshlaydi.
7 yoshida quyon boqishni boshlab, fermaga aylantiradi.
8 yoshida daromadiga qo’shnisining mashinasini sotib oladi.
9 yoshida o’z puliga 40 sotix yer sotib olib, fermasiga echkilarni ham qo’shadi.
10 yoshida eski uy sotib oladi. YouTubedan o’rganib o’zi ta’mirlab chiqadi. To’rt barobar qimmatiga xaridor chiqadi.
12 yoshida qishlog’idagi suv yo’qolib borish muammosini hal qilishga kirishadi.
14 yoshida
kitob
yozadi. O’qib tugatdim. Qiziqarli.
Bu yutuqlarga asosiy sabab qilib, ota-onasinig puli yo’q nogironlar bo’lgani va qiladigan ishlarida unga ishonishganini aytib o’tadi.
Bu Cole Summers hikoyasi edi.
Oladigan darsimiz:
Ota-onaning ishonchi qanot bo’ladi. Har qanday cheklovlarni kesib chiqishga yordam beradi.

Ishga yondashuvda ikki xil odamni koʻrdim.
Birinchi toifa qabul qiluvchi rozi boʻladigan darajada ishini bitiradi. Qabul qiluvchi menejer, rahbar, mijoz, xalq boʻlishi mumkin.
Ikkinchi toifa oʻz vijdoni rozi boʻladigan darajada ishini bitiradi. Bu perfektionism emas. Qila oladiganining maksimumini qilish. Istagining emas.
Birinchi toifa ishni yuzaki bajaradi. Gap eshitmaydigan darajada qiladi. Haydalmaslik darajasida topshiradi.
Ikkinchi toifa qabul qiluvchidan uncha qoʻrqmaydi. Chunki oʻz vijdoni koʻproq qiynaydi. Uning belgisi – ishdan tashqarida ham rivojlanayotgan, izlanayotgan boʻladi.
Birinchi toifaning ancha vaqti ortib qoladi. Faqat, oʻsha vaqtini serial, reels va oʻyinlarga sarf qilib yuboradi baribir.
Mayli. Ozgina vaqt oʻtadi.
Ikkinchi toifa sohasidagi eng kerakli odamga aylanadi. Oʻzi mutaxassislar kam. Vijdonlisi esa qishdagi qulupnay kabi boʻladi. Qidirib topa olmaymiz. Topsak ham, pulimiz yetmaydi.

Umumlashtirish va takrorlash darslarida o'quvchilarni savol -javob qilish uchun metodlar
(Biolog bo'lganim uchun hammasi biologiyaga moslashtirilgan, o'zingizga moslab olasiz)
🌱
1. “Biologik detektiv”
O‘qituvchi 4–5 ta belgi beradi.
O‘quvchi shu belgilar asosida organizm yoki jarayonni topishi kerak.
Misol:
Yadro yo‘q
DNK aylana shaklda
Ribosomasi 70S
Modda almashinuvi tez
👉
“Prokaryot hujayra”
Bu metod o‘quvchining
taqqoslash–tahlil
qobiliyatini kuchaytiradi.
🌿
2. “Sabab–Oqibat zinapoyasi”
Mavzu bo‘yicha bir jarayon aytasiz, o‘quvchi sababini yoki oqibatini topadi.
Misollar:
Bargdagi xloroplast soni kamaydi → ?
Kapillyar kengaydi → ?
Spirtda oqsil ividi → ?
➡️
O‘quvchi mantiqan o‘ylashga majbur bo‘ladi.
🔬
3. “Nimani tasvirladim?” (Biologik pantomima)
Bir o‘quvchi jarayon yoki organ nomini tanlaydi va
so‘zsiz
harakat bilan ko‘rsatadi.
Boshqalar topadi.
Misol:
Osmos
Fotosintez
Nafas olish
Uglerod aylanishi
Bu ayniqsa 7–8 sinflarda qiziqarli chiqadi.
🌾
4. “Teskari mantiq”
Javobni berasiz, o‘quvchi savolni o‘zi yasaydi.
Misol:
Javob: “Bu o‘simlikda changlanish shamol yordamida kechadi.”
O‘quvchi: “Qaysi o‘simliklarda changlanish shamol yordamida bo‘ladi?”
Bu usul
ijodiy fikrlash va savol tuzish
ko‘nikmasini kuchaytiradi.
🧬
5. “3 dalil – 1 xulosa”
O‘quvchi mavzu bo‘yicha 3 ta dalil keltirib, 1 ta xulosa chiqaradi.
Misol:
Daraxtning bargi mayda
Ildiz tizimi uzun
Stomalar kam
Xulosa:
Qurg‘oqchil hududga moslashgan o‘simlik.
🧠
6. “Biologik sudoku (toifalash o‘yini)”
Taxtaga 3 ta sarlavha yozasiz:
O‘simlik → Hayvon → Zamburug‘
Yoki
Organ → To‘qima → Funksiya
Keyin aralash 10–12 ta kartochka tashlaysiz, o‘quvchilar toifalab joylashtiradi.
Masalan:
Ksilema – o'tkazuvchi to‘qima → to‘qima bo‘limiga
Alveola – nafas olish a’zosi → organ bo‘limiga
Sporofit – o‘simlik hayot sikli → o‘simlikka
💥
7. “Xatoni top va izohla!”
Qasddan 4–5 ta xato qo‘yilgan biologik matn berasiz.
O‘quvchilar xatoni topib, to‘g‘ri variantini
izohlaydi
.
Misol matn:
“Arteriyalar qonni yurakka olib keladi, vena esa yurakdan olib ketadi. Kislorod fotosintezning qorong‘i bosqichida hosil bo‘ladi.”
Bu usul 9-sinf uchun ayniqsa samarali.
🧲
8. “Biologik domino”
Domino kartochkalarini mavzu bo‘yicha tayyorlaysiz:
1 tomonda
savol
Ikkinchi tomonda
javob
(keyingi kartochkaning savoli bilan tutashadigan)
Masalan:
“Osmos → Yarim o‘tkazuvchan parda”
“Yarim o‘tkazuvchan parda → Hujayra membranasi”
O‘quvchilar domino qilib to‘g‘ri tartiblaydi.
🔄
9. “Agar… bo‘lsa?” biologik ssenariylar
O‘quvchiga real hayotiy, lekin mantiqiy savol beriladi:
Agar insektitsidlar haddan ko‘p ishlatilsa, oziq zanjirida nima bo‘ladi?
Agar xloroplast bo‘lmasa, o‘simlikda qaysi jarayonlar to‘xtaydi?
Agar o‘pkadagi alveola yuzasi 2 baravar kichrayib qolsa, nima o‘zgaradi?
Bu metod
kritik fikrlashni majburlaydi
.
🎮
10. “Sifatli o‘yin-test (Kahoot yo‘q bo‘lsa ham)”
Telefon bo‘lmasa ham ishlaydi.
3 ta variantli savollarni slaydda ko‘rsatasiz.
O‘quvchilar rangli kartochka bilan javob beradi.
Savoldan so‘ng sababini tushuntiradi.
➡️
Bu vaqtni olmasdan, raqobat yaratadi.
https://t.me/zamonaviyoqituvchi

https://t.me/zamonaviyoqituvchi

https://t.me/zamonaviyoqituvchi

📚
Bilim — qaytarish va takrorlash mevasidir.
✍️
Abu Rayhon Beruniy

🎬
➺ 3 Savdoyi (2009)
🇺🇿
➺ O'zbek Tilida [480p]
🌍
➺ Davlati: Hindiston
⚔️
➺ Janri: Drama, Komediya
#3savdoyi
👇

Tarbiyada biz bilmagan
“tiftilyonta”
xatolar bor.
Ular baqiriq emas, urish emas oddiy, ammo ildizdan noto‘g‘ri yondashuvlar.
Masalan:
“O‘g‘il bola yig‘lamaydi.”
Bu so‘zlar bolaning ko‘z yoshini to‘xtatganday tuyuladi.
Ammo onggiga
“hissiyotlaringni ko‘rsatma”
degan buyruq yoziladi.
Shu buyruq bilan ulg‘aygan bola na o‘zini anglaydi, na boshqasini.
Bosilgan emotsiyalar esa yo‘qolmaydi ular ichkarida to‘planadi.
Va bir kun chiqadi: jahl bo‘lib, agressiya bo‘lib, yoki charchagan sukunat bo‘lib…
Shuning uchun tarbiya ilm bilan bo‘lishi kerak.
O‘zimiz kimdandir eshitgancha, ko’r-ko’rona ko‘chirgancha emas.
Anglash bilan, tushunish bilan.

Қуйиб-пишиб, мавзунинг шартини тушунтирганингиздан кейин кимдир:
“Устоз, нима қилиш керак?” десa — мазза да…
Яна кандай " мазза " жумлалар бор , укувчиларингиздан ешитган
😊
Изохда езинг

Қайси ўқувчимга устоз сифатида ортиқча муҳаббат берган бўлсам — ё бошқа устозга кетиб қолган, ё кўнглимни ранжитиб кетган.
Ўзим учун қоида:
Бандасига ортиқча муҳаббат қўйма!