
Ummu Umayr (reserve)🌴
Bu yerda ayollar-qizlar uchun xos ummu Umayr kanalidan ba’zi manbalar ulashiladi. Kanal mavzulari: psixologiya, preventiv tibbiyot, psixoterapiya, tarix va siyosat.
Asosiy kanal linki:
https://t.me/palmoviysad/106
O’rniga qo’yilmasa, fazilat ham qiymatini yo’qotadi
Dunyoda shunday yaxshi amallar borki, o’z mavridida qilinmasa, “yaxshilik” qiymatini yo’qotib qo’yadi. Har qanday xayrli narsaning ham o’z o’rni bo’ladi, “yaxshi”ligi hamma imtiyozga ega, degani emas.
Masalan, Qur’on tilovati qanday ham go’zal amal, ammo ruku yoki sajda uning o’rni emas. Maslahat yoki tavsiya qanday ham foydali narsalar, ammo so’ralmagan o’rinda ular foydasini yo’qotishi mumkin, illo vojib holdagi nasihat, amri ma’ruf, nahiy munkar o’rinlari bundan mustasno. Manfaatli bo’lsin, deb hamma ish ham qilinavermaydi, hamma narsa ham tavsiya qilinavermaydi. Hikmat mo’minning bezagi, ehtimol manfaat emas, balo olib kelar sizning himmatingiz? Tarozida o’lchay olish va kamroq zararni tanlay bilish — muhim.
Mavridini topib aytilgan gap, o’rnida qilingan amal, paytida berilgan maslahat munosabatlarni mustahkamlaydi, insonning fazilatlarini oshiradi.
(C) ummu Umayr
@palmoviysad
Bepayon dashtliklar, pastak tog’liklar
Saksovul bag’ridan topaman pana
Dunyoyim bunchayam to’la jarliklar
Senga oshiqaman, yo’ldaman yana
Bo’m-bo’sh idishdagi bo’shliq kabiman
Dunyoni yutsam ham to’lmaydi ichim,
Senga ibodatdan boshqa choram yo’q,
Sensiz bu bo’shliqqa yetmaydi kuchim.
Yo’l uzun, masofa bir qadar uzoq,
Ammo hayollarim baridan chigal,
Million bir o’y bilan yo’lga otlandim,
Ammo birortasi bo’lmadi tugal.
Uzoqdan mo’ralar, qizarib quyosh
Go’yo ufqqa tomon mendan yuz burgan,
Shunchayam notovon bo’lurmi inson?
Ko’ksimga o’rgimchak to’rli in qurgan
Robbim, yana qalbim siniqib qoldi,
Yana dunyo bo’ldi ko’zlarimga tor,
Bilaman, har neda hikmating bordir,
Hamisha qurshovchi rahmating ham bor.
Bilaman, Sen O’zing — Xobiyr, Basiyrsan!
Bilamanki, lufting mudom men bilan,
Umidim ichimda uzilmas uchqun:
Ko’zim gapiradi dilim nomidan.
Yaxshiyam Sen mening Allohimsan, oh,
Yaxshiyam, tanigan Seni ko’r ko’zim,
Yaxshiyam, yaxshiyam, Sening qulingman.
Yaxshiyam, olamga Moliksan O’zing!
(C) ummu Umayr
@palmoviysad
🔤
ola ko'rmaslik haqiqiy yechimmi?
Hozir bola ko’rmaslik yoki bola kam tug’ish fikrlari keng tarqalgan. Odamlar ko’p farzand, desa faqat dahmazani tasavvur qiladi. Hukumat va uning rejalari xalqnikidan farq qiladi doim. "Childfree"( bola ko’rmaslik) harakatlari avj olgan davlatlar qonunchiligida tug'ishga targ'ibning aktivligini ko'rish mumkin. Chunki bola va oilaga munosabat davlat rakursiga ko'ra, hamda xalq (jamiyat, kishilar) rakursiga ko'ra farqli. Jamiyatning ongini ommaviy axborot vositalar, din, sotsiologik-gumanitar fanlar, mentalitet kabilar belgilaydi. Jamiyat qanchalik bu omillardan yaxshi oziqlansa, uning fikrlashi ham yaxshi tarafga o'zgaradi. "Bolasizlik" tarafdorlarida media LGBT bilan to'la, din mazah qilinadi, gumanitar fanlar din qadryati bilan sug'orilmagani uchun egoistik g'oyalarni paydo qiladi, mentalitet esa modernizm hisobiga doimiy "qoralanib" kelinadi.
Eng asosiy qo'rquv va keng tarqalgan sabab, bola hayotdan oladigan dastlabki 5 yillik. Chunki mana shu 5 yillikdagiday katta resurs sarflanmaydi, boshqa davrlarda. Bir bolaga o'rtacha 5 yil, ikkitaga 10, uchtaga 15 degani. Shu bilan 20 - 25 yosh lazzatlaridan 35-40 yosh krizislariga kelib qolganini hech kim sezmay qoladi.
"O'zim uchun qachon yashayman?"
savolining o'zidan vahimaga tushib qolishadi, savol ham, uning javobi ham alohida maqola talab qiladi, biror kun yozarman, insha Alloh. Demak, 5 yillikdagi disfkomfort, sog'liq va mablag'dagi yo'qotish, bedorliklar, qiyinchiliklar, mas'uliyatlar hisobiga bola ko'rishdan bezish avj olgan.
Ammo bola ko'rmaslik qiyinchilikdan qochish va faravonlik garovimi rostan ham?
Inson tabiiy ehtiyojlarining bandisi, shularning aksari ruhiy ehtiyoj bo'lib, ularni vaqtida va to'g'ri qondirmaslik salbiy oqibatlarga olib keladi. Bolani ortiqcha dahmaza, deb baholovchilar aynan shu ehtiyojni unutishadi. Kishi hayotining ma'lum davrida birov unga muhtoj, qaram bo'lishidan lazzatlanish ehtiyojini qondirishi kerak. Bu bolalar bilan bo'ladi. Agar bu to'g'ri va to'liq qondirilmasa, hayotining keyingi bosqichida kishida tiraniya - tog'utlik yuzaga kelishi mumkin. Zaif, muhtoj, dunyosida undan boshqa hech kim yo'q bir jonning katta, baquvvat, muayyan narsalarga qodir kishiga tobe bo'lishi o'ziga xos nafsning shahvatlaridan. Agar odam buni qondirmasa, bu eng yumshoq ko'rinishda hayvonlarga ko'chadi. Bolasiday hayvonlarni cho'miltirib, bir balolar qiladiganlarning xatti-harakati aynan shu ehtiyoj sababidan. Inson o'zini Somad Zotga tenglashtirib, o'zida Ilohlik elementlarini shakllantirishga urunmasligi, o'zini tog'utlikdan asrashi shart, aks holda bu kufrning ayni o'zidir. Shu bilan birgalikda bu ehtiyoj ham, muayyan o'rinda va davrda (shariat doirasida ya'ni) qondirilishi ham kerak. Yoshlik quvvat va shijoatini zaif bolalar bilan band qilish keksalikdagidan muhimroq, chunki qariganda jismonan ham inson mutlaq hokim emasligini anglab yetadi. Eng xavfli ko'rinishda bu ehtiyoj manyaklik yoki davlat boshiga kelib qolinsa, tentak diktatorlik bilan jamiyatga, millatga va insoniyatga katta zararlarni keltirib chiqaradi.
G'arbdagi bola ko'rmaslik diniy bo'shliq, liberal hayot tarzi bilan bog'liq. Liberallik bu komfortsevarlik, u har qanday qiymat evaziga tananing (ruhning emas) komforti uchun harakat qiladi. Homiladorlik va tug'ish, emizish tana uchun eng katta stress davrlaridan. Bizdagi kabi davlatlarga bu g'oya kirib kelishi kishilarda dilemmani paydo qilib qo'ydi, tug'ishgayam, tug'maslikkayam hayronsan kishi. Mana shu paytda turli psixologik keys va statistikalar qadarga iymon zaifligidan ustun kelib, ayollarning hayolini parishon qilyapti. Biz rizq egasi Alloh deganda faqat pampers, kasha va kiyimlarni tushunmasligimiz kerak. Ota-onaning mehri, emotsional salohiyati ham rizq. Qolaversa, eng yaxshi amal dunyoda ortingizdan Allohga ibodat qiluvchi insonlarni qoldirish. Hidoyat sizniki emas, bolangiz umidni oqlash yoki oqlamasligini bilmaysiz, ammo harakat qilib ko'rasiz, aslida ham jarayon uchun ajrlanmaysizmi?
(C) ummu Umayr
@palmoviysad
Biz o'qiyotgan namozlarimiz, tutgan ro'zalarimiz qabul bo'lgan yoki bo'lmaganini ham aniq bilmaymiz. Ammo farzligi uchun bajaraveramiz, mana shu harakatimiz uchun mas'ulmiz. Alloh berganda bola ko'rish va bolani toqat doirasida ko'paytirish ham ayni shu.
(C) ummu Umayr
@palmoviysad
Diniy manipulyatsiya — III
Xasadni boshqa kishining moliyaviy holati bilan niqoblash
Bu ham keng tarqalgan manipulyatsiyalardan biri, odamlar o’zining ochko’z va ta’magirligini “boyga balo ham urmaydi” maqoli bilan niqoblaydi. Kimdir nimadir sotsa, mabodo o’sha savdoga soyasi tushib qolsa ham o’zini butun mol-mulkning egasiday, uning “soyasi” sabab ishlar yurishib ketganday tutadi, shu sababdan agressiya qiladi va bundan uyalmaydi. Ruslarda “nagliy”, degan so’z bor edi, shuni tarjimasi kelmay qoldi, xullas, nagliy odamlar. Yoki hamisha birovning cho’ntagini sarhisob qilib yuradi, bo’sh qoldi deguncha “kim qancha pul topdi, qancha sarfladi”, keyin birdaniga odamlar uning ustidan pul qilayotganday g’azab va nafratini izhor qiladi, aslida muammo odamlarda emas, uning qalbida.
Yoki eng yengil holda shunchaki “Alloh uchun” nomidagi iddaolar bilan bosim berishni boshlaydi. Go’yoki pul topayotganingiz uchun siz aybdorsiz, oddiy aybdor emas, balki aynan uning oldida aybdor. Undan qarzdorsiz, unga hamisha yordam berishga majbursiz, ungagina ehson qilishingiz shart va hkz. Sabab esa oddiy u sizning budjetingizni o’zicha chamalagan va mablag’ingizni “ortiqcha” qismini o’z mavjudligi bilan “yuvib bermoqchi”.
Yana mashxur turlaridan biri mahsulot sotayotganda odamiga qarab har xil sotish, kimgadir qimmatroq, chunki uning cho’ntagi shuni ko’taradi. Vaholanki, bozor va narxlar bir xil, hamma shunday olyapti, qimmatga olayotganning aybi cho’ntagi “oshkoraligidir”. Ochig’i bu qismdagi holatning shar’iy bayonini bilmayman, lekin axloq nuqtayi nazaridan bu ishni qoralayman. Insonlar orasida adolatli munosabat bo’lishi tarafdoriman. Narxni hamma o’zidan kelib chiqib, mahsulot qadriga ko’ra baholashi kerak, boshqaning budjetiga ko’ra emas. O’zi 50$lik narsani Amerikada yashashini yoki otasi katta odamligini bilgani uchun 500$ga baholash insofsizlik.
Alloh Taolo aytadi:
“Shayton sizlarni kambag‘allik bilan qo‘rqitadi va buzuqlikka buyuradi. Alloh esa sizlarga o‘zining mag‘firati va fazlini va’da qiladi” (Baqara:268)
“Alloh rizq beruvchilarning eng yaxshisidir” (Juma surasi:11)
(C) ummu Umayr
@palmoviysad
Diniy manipulyatsiya — II
Fujurni boshqa kishining noqis amali bilan bog’lash
Insonlarning ba’zilari jamiyatdagi turli muomalalarini qarshisidagi kishining amali bilan o’lchaydi. Vaholanki, haq va hadlar aniq belgilangan. Biz o’z amalimizga mas’ulmiz, boshqalarga qozilik qilishga emas.
Masalan, birovga shakar sotayotganda “bu odam aroq ichib turadi, namozam o’qiydimi, yo’qmi, Xudo biladi”, deb tarozidan urib qolish. Yoki bu qiz hijobsiz ekan, shuni pulidan foydalanib qolay, deyish. Gapimni tushunmaydi, deb laqab yoki haqorat bilan chaqirish odamlarni: “cho’chqa - kofirlarni”, “negr, yaloq - qora tanlilarni” va hkz. Nasl-nasabi yoki oilasi tayinsiz, deb bilganiday birovga tuhmat qilib yuboraverish, guvohlik bervorish. Bularning hammasini odamlar “ularning dinidagi nuqson va o’zlarining amalda ulardan ustunroqligi” bilan dalillashga urunishadi. Go’yoki bunaqa fujurlari bilan jamiyat uchun qasos olayotganday yoki dinini himoya qilayotganday. Alloh asrasin!
Vaholanki, Yusuf alayhissalom kofir va ulardan biri jinoyatchi bo’lgan ikki sheriklarining tushini ta’bir qilib berganlar. Va ularga “sheriklarim”, deb murojaat qilganlar.
(C) ummu Umayr
@palmoviysad
Diniy manipulyatsiya — I
Jaxl va alamzadalikni din yo’lidagi baroat(yomon ko’rish) bilan ifodalash.
Insonlarning orasida muomalada qo’pol, badjaxl va har bir gapida chaqib oladigan toifalari bor. Ular bilan murosali kontakt qilish amrimahol, yaxshi turgan joyida ham chaqib olaveradi — chayonning ishi chaqish, dermidi mashxur zarbulmasalda?
Tabiatidan qat’iy nazar kishiga hidoyat berilgandan keyin kishi din shiorlaridan ham manipulyatsiya sifatida foydalanishni boshlaydi. Masalan, “Men dinimni qizg’onaman, men haqimda gapirsangiz, chidayman, ammo dinim haqida gapirsangiz chidolmayman”, deb takfir shapalog’ini tortvoradi qulog’ingizga. Ali roziyallohu anhuga nisbat beriladigan mashxur gap bor: “Haq kalima, ammo botilni qasd qilib ishlatildi”. Chetdan eshitganda “E, ha, to’g’rida. Otangga balli!”, deysiz. Ammo u dinini qizg’onish bahonasida bor alamini sizga to’kib, qolgan-qutgan nishlarini sizga sanchib olayotgan bo’ladi. Munozara chog’ida siz undan asosli bir dalil eshitmaysiz. Balki faqat tahqirlash, kamsitish, yerga urishlar gulshodasini bo’yningizga ilib, bepisandlikni tuyasiz, xolos. Unga nisbatan har qanday e’tiroz “harom” hukmi bilan muxrlanadi. Go’yo, ahkomlar onasining mahriga tushganday.
Vaholanki, bilmasdan xato qilgan musulmonga bilmasligi uzr bo’ladi. Eng qo’pol xatolarga ham Rosululloh sollollohu alayhi vasallam eng yumshoq muomalani qilganlar. Masjidga bavl qilgan arobiy voqeasini eslang, masalan. Vaholanki, u oddiy masjid emasdi.
(C) ummu Umayr
@palmoviysad
Isroil mahsulotlarini olganingizda pul bilan birga vijdonni ham berayotgningizni unutmang.
@palmoviysad